کتاب رانتیریسم

استقرار یک نظام اقتصادی کارآمد و روبه‌رشد از دیرباز دغدغۀ دولت‌مردان، صاحب‌نظران و آحاد مردم در همۀ کشورها بوده است. پس از پایان جنگ جهانی دوم، خصوصا در دهه‌های پایانی قرن بیستم، تلاش‌های عملی و علمی فراوانی در کشورهای در حال توسعه صورت پذیرفته تا فرایند مناسب برای نیل به توسعۀ همه‌جانبه طراحی و به‌کارگرفته شود. ارائۀ مدل‌های گوناگون نظری و تدوین برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت توسعه‌ای در کشورهای مختلف بیان‌گر تلاش‌هایی است که در این زمینه در کشورهای مختلف صورت پذیرفته است. در ایران نیز همواره بر این نکته تأکید شده است که باید با بهره‌گیری از تجارب سایر کشورها و تکیه بر منابع مادی و معنوی داخلی، شرایط لازم برای قرار گرفتن در مسیر توسعۀ همه‌جانبه را فراهم کرد. تدوین و اجرای پنج برنامۀ عمرانی، در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و همچنین تدوین و اجرای شش برنامۀ توسعه در دوران جمهوری اسلامی گویای آن است که دستیابی به توسعۀ همه‌جانبه و رشد و شکوفایی اقتصادی همواره دغدغۀ اصلی صاحب‌نظران، دولت‌مردان و مردم ایران در دهه‌های گذشته بوده است. تأملی در وضعیت کنونی اقتصاد کشور و بررسی دستاوردهای حاصل از برنامه‌های اجراشده نشان‌دهندة آن است که اگرچه برنامه‌های بلندمدت (سند چشم‌انداز) و میان‌مدت پنج‌ساله با بهره‌گیری از توان کارشناسی داخلی تدوین و به‌اجرا گذارده شده است، به دلایل گوناگون، در دستیابی به اهداف مطرح‌شده در برنامه‌های توسعه موفق نبوده و درنتیجه، انتظارات مردم برآورده نشده است.