کتاب بیشعوران

بیشعوران، کتابی که می‌توان آن‌را مکمل کتاب بیشعوری دانست، شاید تکان‌دهنده‌ترین کتاب طنزآمیزی باشد که یک ایرانی در زمان و موقعیت کنونی می‌تواند بخواند. اگر یکصد سال پیش، در دوران انقلاب مشروطه، گمان می‌رفت که با بالا رفتن سطح سواد و معلومات عمومی و تاسیس مدارس نوین و مراکز آموزش عالی و آشنایی با دستاوردهای فنی و فکری غرب، وضعیت فلاکت‌بار جامعه بزودی دگرگون خواهد شد، تجربه‌ی امروز ما نشان می‌دهد که الزاما چنین نیست. نه فقط چنین نیست که اتفاقا همان‌ها که امید بهبود وضعیت بیش از همه به آنها می‌رود گاهی فاجعه می‌آفرینند. با این‌حال تشخیص اولیه‌ی پیشینیان درست بود. آنها بیش از هر چیز به دنبال یک کلمه یعنی «قانون» بودند، قانونی که همه به آن عمل کنند و در برابر آن مساوی باشند. بیشعوران هم که مسبب اصلی نابسامانی‌ها و فلاکت‌ها هستند اتفاقا بیش از هر چیز با قانون مشکل دارند و چنانکه این کتاب، با ذکر نمونه‌های متعدد ایرانی نشان می‌دهد، جوهره‌ی بیشعوری آنها در این نهفته است که همواره قوانین انسانی و اخلاقی و اجتماعی را به نفع یا دلبخواه خود تغییر می‌دهند. تفاوت عمده در این است که در گذشته گمان می‌شد اگر مردم با فوائد قانون آشنا شوند و سطح سواد و معلومات آنها بالاتر رود الزاما متمدن‌تر و قانون‌مدارتر می‌شوند؛ بیشعوران نشان دادند که عمرا! بیشعوران احمق نیستند دیگران را احمق فرض می‌کنند و این کتاب بهترین ابزار برای شناخت آنها و سپس مبارزه با بیشعوران در ایران است.