کتاب نظریه ی گفتمان

اثر پیش رو به قلم “محمدرضا رسولی” و “پویا نعمت اللهی”، “نظریه ی گفتمان” را “از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی” مورد بررسی قرار می‌دهد. کتاب حاضر از سه بخش اصلی تشکیل شده که هر کدام به جزییات مشخصی از “نظریه ی گفتمان” می‌پردازند. در بخش نخست، تاریخچه و مبانی این مفهوم مورد بررسی قرار می‌گیرد و از چیستی گفتمان در معنای عام و فنی، تحلیل گفتمان، رویکردهای مختلف و طبقه‌بندی آن، تحلیل گفتمان و برساخت‌گرایی اجتماعی، پیدایش تحلیل گفتمان انتقادی، صورت‌بندی گفتمانی و نظریات فوکو پیرامون قدرت و گفتمان، سخن رفته است.در بخش دوم که با محوریت “نظریه ی گفتمان” لاکلائو و موفه به نگارش در آمده، “محمدرضا رسولی” و “پویا نعمت اللهی”، بار دیگر نگاهی به تعریف “نظریه ی گفتمان” انداخته‌اند و این بار، نشانه‌شناسی و زبان‎شناسی ساختارگرا را نیز تحت بررسی قرار می‎دهند. نقطه شروع برای این مبحث، زبان‌شناسی است و پس از آن به اختیاری بودن رابطه‌ی دال و مدلول پرداخته می‌شود. نویسندگان به تعیین تکلیف زبان‎شناسی در مدل لاکلائو و موفه نیز می‌پردازند و “نظریه‌ ی گفتمان” را “از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی” بررسی می‌کنند. بخش دوم همچنین مفاهیمی نظیر شالوده‌شکنی، مارکسیسم، پسامارکسیسم، ماتریالیسم تاریخی، مفصل‌بندی، مولفه‌ها و مفاهیم “نظریه ی گفتمان”، تمایز امور گفتمانی و غیرگفتمانی از لحاظ تئوری، گفتمان و طبیعی‌سازی، اسطوره و افسانه، نظریه سوژه و هویت و دیدگاه‌های آلتوسر و لاکان را پیرامون سوژگی در بردارد.سومین بخش از کتاب “نظریه ی گفتمان”، رویکرد و فنون و راهبردها در این نظریه را تشریح می‎کند و با ارائه‌ی ابزار‌های تحلیل و تفسیر گفتمانی، تمایزات و تشابهات تحلیل انتقادی گفتمان و “نظریه ی گفتمان” از منظر روش‎شناسی، مواضع این دو به هم و امکان تلفیق دو رویکرد به لحاظ روشی را بررسی می‎کند.