کتاب جزء و کل

جزء و کل کتابی است که تاریخچه فیزیک جدید را از زبان یکی از بنیانگذاران آن حکایت می‌کند، و همچنین به رابطه فیزیک با مسائل فلسفی و تاریخی و اجتماعی می‌پردازند. ورنر هایزنبرگ، نویسنده این کتاب، علاوه بر اینکه شایسته عنوان فیلسوف طبیعت است، هنرمند و هنرشناس هم هست. نویسنده چیره‌دستی است که این کتاب بهترین گواه توانایی او در نویسندگی است شاید به دلیل صداقت هایزنبرگ در بیان احوال خود وشاید هم به دلیل مهارت او در بیان اندیشه‌های پیچیده به‌ زبان ساده است که کتاب جزء و کل از زمان انتشارش در ۱۹۶۹ تا سال ۱۹۸۴ به بیش از ده زبان ترجمه شده است. علم ساخته انسان است موضوع این کتاب تحول فیزیک اتمی در پنجاه سال گذشته است به صورتی که نویسنده آن را تجربه کرده است. پایه علم بر آزمایش است و نتایج علمی از راه گفتگو میان دست‌اندرکاران علم، که درباره نحوه تعبیر آزمایشها با هم مشورت می‌کنند، به‌دست می‌آید. این‌گونه گفتگوها موضوع اصلی این کتاب است نویسنده از تذکر این گفت‌وشنودها هدفی بزرگتر را هم در نظر داشته است. فیزیک اتمی جدید پرتو تازه‌ای بر مسائل بنیادی فلسفی و اخلاقی و سیاسی تابانده است. شاید این امید بیجا نباشد که این کتاب بتواند جماعت بزرگی از مردم را به حلقه این بحثهای حساس و حیاتی وارد کند.