کتاب مردگان

جیمز جویس از آن دسته از نویسندگان بزرگ است که در زندگی خود چنان که باید و شاید شناخته نشد و قدر ندید و مانند بسیاری از بزرگان از زمانه رنج دید، در موطن خود ایرلند نتوانست زندگی کند و نوشته هایی را منتشر سازد. ناچار به مهاجرت تن داد و در سویس مقیم شد و با تدریس زندگی را گذراند. او از پایه گذاران شیوه ی نو در داستان پردازی است.

مجید امین موید، مترجم خوب ایرانی داستان «مردگان» جویس را که یکی از داستان های مجموعه «دوبیلنی ها» ی او است، ترجمه کرده و عقیده دارد این اثر، داستانی نیمه کوتاه، دلنشین و اندوه زا است.

داستان درباره یک مهمانی است و جزء به جزء اتفاقات آن را شرح می دهد. خانواده ای دوست دار موسیقی، در شب کریسمس طبق رسمی که دارند یک مهمانی ترتیب داده اند و امشب یکی از آن شب ها است.در این مهمانی، گابریل که مردی تحصیل کرده، مدرس و مقاله نویس ستون ادبی مطبوعات است و زن خوش تیپ او گرتا نقش ویژه ای دارند.

شرح دقیق، موبه موی این مهمانی، از ورود مهمان ها و لباس بیرونی و پالتو و گالوش را در آوردن و برف روی کلاه ها و شانه ها را تکان دادن گرفته تا طرز چیده شدن بشقاب ها و غذاها و نوشابه ها و کارد و چنگال ها، از رقص های دو نفره تا چند نفر گفت وگوهای میان مهمان ها همه و همه با دقتی موشکافانه و استادانه و واقع گرایانه و بسیار ماهرانه بیان شده است.

زیبایی داستان در گفت وگوهای مهمانان است که شما را با شهر دوبلین و فضای آن روزش و با هنرپروری و هنردوستی مردمانش و با خیابان ها، مجسمه ها، درشکه ها و گرمای رشگ انگیز احساسات جوان ها آشنا می کند.

احساس می کنید که در دوبلین آغاز قرن بیستم هستید و همراه با جوانان پرشور دوبلینی از خوانندگان بزرگ ایتالیایی استقبال می کنید. داستان به درستی «مردگان» نامیده شده است، چرا که در داستان جابه جا از رفتگان خانواده و دوستان و هنرمندان و موسیقی دانان و خوانندگان گذشته ی نزدیک یاد می شود تا تلنگر آخری که داستان را به جهت ویژه ای می کشاند.

نوآوری جویس در این اثر، افزون بر واقع گرایی دقیق و موشکافانه ، دوری از شیوه سنتی داستانی و حادثه محور بودن داستان، همچنین دقت او در توصیف حالات درونی شخصیت ها است.