کتاب همراه با باد

بسیاری فیلم‌‌های مستند نیز وجود دارد که هم اسنادی مهم از یک واقعه و یا دوره هستند هم در سطح خرد، عمیقا موضوع مورد مطالعه خود را شناخته و منتقل کرده‌‌اند. کوشش ناصر فکوهی در کتابی که در دست داریم، اتفاقا عنایت به همین دسته از فیلم‌‌هاست و فیلم انسان‌‌شناسی را در جایگاهی دست‌‌نیافتنی تعبیه نمی‌‌کند. او البته با رویکرد انسان‌‌شناسی تصویری به سراغ فیلم می‌‌رود. همچنان که در روش تاریخ نگاری معاصر فرانسه نیز مارک فرو در جستجوی معنا از طریق رمزگشایی و تفسیر نهایی متن و معنای موردنظر کارگردان یا مولف فیلم است و آن را در بافت اجتماعی، تاریخی و سیاسی‌‌اش بررسی می‌‌کند. برای مارک فروهر فیلم داستانی و یا مستند می‌‌تواند در کشف شرایط تولید اثر به تاریخ نگار کمک کند. کلید واژه موردنظر او منتالیتی یا آگاهی جمعی است که ورای افراد یک جامعه عمل می‌‌کند؛ بنابراین برای شناخت روحیه و زندگی روزمره جامعه مورد نظرش، فیلم را موضوع مورد مطالعه خود قرار می‌‌دهد. به نظر مارک فرو، فیلم‌‌ها بیش از آن که اطلاعاتی درباره موضوع و حوادث فراهم کنند، اسناد معتبری درباره سازندگان آن فیلم‌‌ها و روحیه زمانه خود هستند. با توجه به این مباحث، من در سراسر کتاب حاضر هدفی را می‌‌بینم که «اینک و حاضربودن» را از سویی و «کاربردی بودن» را از سوی دیگر نشانه رفته است.