کتاب اسنادی از بلوچستان

کتاب حاضر شامل “اسنادی از بلوچستان” است که “در آرشیو بریتانیا” موجود بوده و “محسن شهرنازدار” آنها را در قالب یک کتاب منتشر کرده است. این اسناد که توسط “مهدی فخرآوران”، “انسیه اعتمادی‌نیا”،‌ “فاطمه خضری”، “ملیحه درگاهی”، “زهره دودانگه” به فارسی بازگردانده شده‌اند، برگزیده‌ی گزارشی “در آرشیو بریتانیا” هستند که موسسه آبی پارسی آن را در چیزی بیش از چهارصد و شصت صفحه، منتشر کرده است. “اسنادی از بلوچستان” از چند بخش تشکیل شده که بخش نخست آن تحت عنوان رساله امور مکران، در قالب پانزده فصل، به ارتباط اولیه ایران با مکران، تلگراف‌ها و ادعاهای ایران، توافقات با سلطان مسقط در رابطه با خط تلگرافی، مذاکرات با ایران جهت توسعه‌ی تلگراف، گزارش‌های کاپیتان راس پیرامون مکران، توافقات با روسای محلی پیرامون تلگراف، رسیدگی به اختلاف مرزی ایران-کلات، تلگراف و رویکرد حاکمان بلوچستان ایران، ایستگاه تلگراف جاسک، محافظت از اتباع بریتانیایی در بلوچستان ایران، خیزش طایفه‌های بلوچ و آشوب در مکران، دگرگونی در پرداخت یارانه‌ی تلگراف، شرایط گذرگاه خط تلگراف از گواتر تا جاسک، امور گوادر و چابهار و نمایندگی سیاسی بریتانیا در مکران و بلوچستان پرداخته است. در بخش بعدی، “محسن شهرنازدار” طی یک گزارش نظامی درباره‌ی ایران، کرمان، بندرعباس و بلوچستان ایران را از جهت تاریخ، جغرافیا، قوم‌نگاری، اقلیم و سلامت، منابع، ارتش، ارتباطات و مدیریت سیاسی بررسی می‌کند و با ارائه‌ی دو سند محرمانه که یکی از آنها تفاهم‌نامه‌ی کاپیتان مک‌دونالد درباره‌ی مرز ایران و شمال غرب بلوچستان است، خواننده را با مواردی که پیش از این در مورد بلوچستان گفته نشده، آشنا می‌کند. آخرین قسمت کتاب “اسنادی از بلوچستان”، گزارش ژنرال سر چارلز مک‌گرگور است که ملاحظاتی پیرامون سرحدات بلوچستان را ارائه داده است.