کتاب ایران و سازمان سیا

داریوش بایندر، محقق ایرانی‌ـ‌آمریکایی، در کتاب خود، «ایران و سازمان سیا: بازنگری در سقوط دکتر مصدق»، انجام داده است. بایندر معتقد است سرنگونی مصدق در 28 مرداد چندان ربطی به طرح سرنگونیِ مورد نظر آمریکایی‌ها نداشت و آن طرح آمریکایی شکست خورده بود. نکتۀ غامض نیز در این میان همین است: چقدر از عوامل مؤثر در سرنگونی مصدق را باید به مداخلۀ خارجی نسبت داد و چقدر به تحرکات عوامل داخلی.
شاید تفاوت را بتوان در چنین پرسشی صورت‌بندی کرد: آیا سرنگونی مصدق دعوایی داخلی بود که یک طرف آن از حمایت‌های خارجی هم برخوردار بود؟ یا اینکه این سرنگونی اساساً و ماهیتاً نتیجۀ مداخله‌ای خارجی بود؟ بایندر در کتاب خود کوشیده است به این پرسش پاسخ دهد و قابل انکار نیست که همزمان در روایت‌های غالب و مسلط نیز نوعی بازنگری انجام داده است.