کتاب تاریخ امیران منغیتیه بخارا

آخرین سلسلهٔ حاکم بر امیرنشین بخارا، امیران منغیتیه بودند که از اواسط قرن هجدهم میلادی تا اندک زمانی بعد از انقلاب سال ۱۹۱۷ روسیه بر آن حدود حکمروایی کردند. کتاب تاریخ امیران منغیتیهٔ بخارا، یکی از آثار اولیهٔ استاد صاحب‌نام تاجیک، صدرالدین عینی در کنار ارائهٔ گزارشی از دگرگونی‌های سیاسی-اجتماعی دورهٔ حکومت منغیتیان و روابط آنان با روسیه و دیگر خان‌نشین‌های ماوراءالنهر، به‌طرز زندگانیِ مردم آن روزگار و چگونگی رفتار ظالمانهٔ حاکمان با آن‌ها نیز توجه کرده است. اگرچه جدایِ از تجارب شخصی صدرالدین عینی که فقط به دورهٔ کوتاهی از آخرین روزهای حکمرانی امیران منغیتیه محدود می‌شد، مآخذی که برای تدوین تاریخچهٔ تحوّلات پیشین امارت بخارا در دست داشت کم و اندک بودند و به‌علاوه این نوشته جنبه‌ای تبلیغی و تهییجی نیز داشت ولی با این حال روایت عینی از این دوره، روایت دور از واقعی نیست.