کتاب تاریخ و فرهنگ ایران (دوره ۶جلدی)

تاریخ و فرهنگ ایران (در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی)حاصل نیم قرن غوررسی استاد دکتر محمد محمدی ملایری در زمینه ی مشترکات زبان های فارسی و عربی و تاریخ و فرهنگ منطقه است که میتواند چونان ابزاری ضرور،گفت و گوی تمدن ها را به شناخت فرهنگ و تمدن ملت ها تجهیز کند.مجلد نخست این مجموعه ی پژوهشی در یک مقدمه و ده گفتار به تبیین پیوند گاه دو دوران ساسانی و اسلامی اختصاص دارد که در تداول فرهنگ تاریخ،دوران فترت یا دوره ی انقطاع نامیده شده،که نه تنها نارسا،که پر خطا نیز هست.گذار از ساسانیان به عهد اسلامی،مشحون از کنش و واکنش های تاریخی و حاصل تعاطی تمدن و فرهنگی است که کم عنایتی به وجوه مختلف آن منشا زیان های فراوانی بوده است. تاریخ و فرهنگ ایران که توضیح‌گر دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی و حاصل بازپرداخت و تدوین بخشی از یادداشت‌های تدریس استاد دکتر محمد محمدی ملایری در دانشگاه تهران و دانشگاه‌های دولتی لبنان و آمریکایی بیروت است .جلد اول: به توضیح زمینه‌های فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی این دوره تخصیص یافته است. جلد دوم و سوم: هر دو دل ایرانشهر (بخش اول و دوم) نیز نام دارند و به توضیح جغرافیای فرهنگی و تاریخی سرزمینی اختصاص یافته‌اند که عراق نام داشت و استان مرکزی و کانون فرهنگی ایران تلقی می‌شد. جلد چهارم: تحت عنوان زبان فارسی همچون مایه و مددکاری برای زبان عربی در نخستین قرن‌های اسلامی. جلد پنجم: در نقد و بازشناساندن فرهنگ و متون پهلوی راه یافته و به سرزمینهای عربی و ادب فارسی عصر ساسانی تحت عنوان نظام دیوان ساسانی در دولت خلفا و دیوان خراج می‌باشد. جلد ششم (پیوست‌ها): این مجلد تکلمه‌ای است بر مجموعه مجلدات قبلی این اثر که در حوزه‌های ایرانشناسی، تاریخ، زبان‌شناسی است.