کتاب سنگ و سپر

در اولین دوره ی جایزه ی هوشنگ گلشیری که سال 1380 برگزار شد، داوران در اقدامی که ارزش آن تنها امروز مشخص می شود، تک داستان های کوتاهی را نیز که به نظرشان در مجموعه داستان ها درخششی خاص داشت، برگزیدند. این داستان ها همان وقت در مجموعه ی «نقش 79» گنجانده و منتشر شدند. عنوان یکی از این داستان ها بود: شب در نخلستان، نوشته ی صمد طاهری، از مجموعه داستان «سنگ و سپر»، انتشارات ماریه. این مجموعه داستان یک سال قبل در 1379 منتشر شده بود. همان سال ها هم از آن استقبال شده بود و چاپ آن به پایان رسیده بود، اما دیگر تجدید چاپ نشده بود تا این که طاهری آن را در سال 96 برای انتشار دوباره به انتشارات افراز سپرد و حالا «سنگ و سپر» فرصت دوباره ای پیدا کرده است تا به دست خوانندگان داستان معاصر فارسی برسد. «سنگ و سپر» را می توان در امتداد سنت داستان نویسی جنوب دانست، با همان ویژگی هایی که در جهان داستانی نویسنده های جنوبی به چشم می خورد: داستان هایی با کاراکترهای متعدد، پر از کنش و گفت و گو و مبتنی بر کشش روایی، حامل تضادهایی ریشه ای میان جان سخت ترین سنت ها و به روزترین پدیده های اجتماعی که در عین حال با یکدیگر همزیستی دارند، و مهم تر از همه، تکیه داده به صمیمیتی که خیلی زود خواننده را به یکی از همسایه ها و نزدیکان کاراکترها تبدیل می کند و راهی جز این پیش پای او نمی گذارد که داستان را تا ته بخواند و برگردد و این بار لحظه هایی را مرور کند که حتم دارد مدت ها در خاطرش نقش خواهد بست. در این میان، در داستان های طاهری دو نکته بیش از همه حائز اهمیت می نماید. یکی مربوط می شود به گشایش های داستانی او که در اغلب موارد با یک کنش همراه است و همین به خودی خود نشان از داستان هایی می دهد که کشش روایی در آن ها حرف اول را می زند. دیگر اینکه طاهری چند داستان خود را با راوی اول شخص جمع نوشته است و همین نکته یعنی سروکار ما با نویسنده ای است که ابایی از خلق کاراکترهای متعدد ندارد، گو این که حتی در داستان هایی هم که راوی اول شخص جمع ندارند، باز تعداد کاراکترها چشمگیر می نماید و همین موضوع در قیاس با داستان هایی که در این سال ها منتشر شده و معمولا تنهایی آدم های پایتخت را به تصویر می کشند، غنیمتی است. با هم پاره ای از داستان «شب در نخلستان» را از مجموعه ی «سنگ و سپر» می خوانیم: