شالی و شالیکاری

آمنه زرودی فر برای نوشتن کتاب شالی و شالیکاری که پژوهشی مردم‌ شناختی در فرهنگ برنج‌ کاری است، به سراغ دو روستای زروج محله و شریف‌آباد “توره‌سرا” رفته است که در شهرستان تنکابن، استان مازندران قرار دارند. اگر به نواحی شمال ایران سفر کرده باشید، حتما مزارع برنج را که از آن‌ها با نام شالی یاد می‌شود، دیده‌اید. برنج یکی از غذاهای محبوب ما ایرانیان است که تقریبا همیشه در سفره‌های ما جای دارد و جالب است بدانید که نه تنها در ایران، نیمی از جمعیت جهان، برنج را به عنوان یک غذای اصلی می‌شناسند. برنج از مهم‌ترین غلات و اقلام غذایی جهان است و هم‌اکنون «ده‌ها هزار نوع برنج» در جهان وجود دارد. در ایران استان‌های گیلان و مازندران، از خانه‌های اصلی برنج هستند. در فرهنگ بومی مردم این سرزمین، برنج و برنج کاری انعکاس فراوانی داشته و می‌توان ردپای مستقیم یا غیر مستقیم آن را در امثال، متل‌ها، داستان‌ها و ترانه‌هایشان دید. برنج از جمله گیاهان آب دوست است و بنابراین، بهترین مکان برای کشت برنج در ایران، شمال کشور است. این کتاب، نگاهی ورای پدیده اقتصادی و شغلی به برنج کاری دارد و در تلاش است تا آن را از منظر مردم شناسی مورد بررسی و پژوهش قرار دهد. در این کتاب بعد از مروری بر ویژگی‌های تاریخی، جغرافیایی، اجتماعی و فرهنگی استان مازندان و دو روستای انتخاب شده، به سراغ ساختار علمی گیاه برنج می‌رویم و با آن آشنا می‌شویم. مراحل مختلف کاشت، داشت و برداشت را باهم نگاهی می‌اندازیم و بعد از آن به سراغ بازتاب این پدیده در فرهنگ و ادبیات می‌رویم. ادبیات شفاهی شامل ترانه‌ها و مثل‌ها را مرور می‌کنیم و با رقص برنج و … نیز آشنا می‌شویم.