کتاب شاهنامه در دو بازخوانی

شاهرخ مسکوب در سال های 1327 تا 1333 در ایران و از 1358 به بعد در فرانسه، به هنگام خواندن شاهنامه و در حاشیۀ آن یادداشت هایی را از حس و نظر و تأثر آنی خود در مواجهه با متن می نویسد. او کار فردوسی را نه بازگویی منظوم خدای نامک و اساطیر ازیادرفتۀ تاریخ و افسانه، بلکه «از سویی یافتن معنای درونی و ناخودآگاه تاریخ انسان و جهان» و «از سوی دیگر بازنمود آن در سخنی که آیینۀ درست نمای زیبایی است» می داند. نوشته های مسکوب در میان آثار پدیدآمده دربارۀ شاهنامه تمایزی آشکار دارد. او سعی می کند بر پایۀ تجربه های فردی و اجتماعی خود تصویری معاصر از فردوسی و تصویری کهن الگویی از دردهای کنونی به دست دهد و شناخت گذشته را با امروز، و شناخت امروز را با گـذشـتـه قـوام بـخـشـد.