کتاب طلسم

موزه هنرهای معاصر تهران در سال 1356 تعدادی از مصنوعات طلسم را به امانت گرفت تا آنها را جهت پژوهش پیرامون منابع مکت سقاخانه به کار گیرد. سالها قبل تعدادی از هنرمندان جوان به این مکتب توجه نشان داده بودند و با الهام از خطوط و نوشته‌ها و تصاویر عامیانه، آثار خود را می‌آفریدند و بازخوردهایی از داخل و خارج از کشور دریافت می‌کردند. در دوره‌ای که ایران درگیر مدرنیسم و نوگرایی بود و به چیزهایی نظیر اشیای موردنظر، با دیده‌ی تحقیر نگریسته می‌شد و اکثر مردم آنها را با عنوان یک مشت طلسم و جادو رد می‌کردند، “پرویز تناولی” به “طلسم” از منظر اشیایی در زمینه‌ی “گرافیک سنتی ایران” می‌نگریست.امروزه چیزی از آن فرهنگ شگفت‌انگیز باقی نمانده است و برای افرادی که یک زمان دعانویس و رمال خوانده می‌شدند، خیلی وقت است که جایگزینی نیست. اما آثاری که از این افراد به جا مانده نه تنها بخش مهمی از “گرافیک سنتی ایران” است، بلکه داستان‌های خیره‌کننده‌ای را از امید و آرزوی مردم آن روزگار دربردارد. “طلسم” اثر “پرویز تناولی” دستی است که بار دیگر به سوی فرهنگی فراموش شده، دراز می‌شود.گفته می‌شود که طلسم یکی از اولین تجلیات فرهنگی انسان‌ها به حساب می‌آید و قدمت آن با آفرینش انسان تقریبا برابر است. برای درک بهتر جایگاه “طلسم” در زندگی بشر، می‌توان آن را از نظر زمانی با اسطوره مقایسه کرد و دید که قدمت “طلسم” حتی از اسطوره هم بیشتر است. زیرا اسطوره توسط جوامع بشری به وجود آمد، در حالی که قبل از شکل‌گیری این جوامع، هنگامی که انسان به تنهایی به شکار می‎رفت، گوشت آن را می‌خورد و بخش‌هایی مانند استخوان، دندان، چنگال و پر را به نوعی حفظ و ذخیره می‌کرد و از آن‌ها به عنوان طلسم استفاده می‌کرد؛ سنتی که هنوز هم در برخی از مکان‌های دوردست انجام می‌شود.