کتاب وداع با تجدد

کتاب حاضر تلاشی است به منظور معرفی و تفسیر و تاویل مفاهیم بنیادی جهان بینی تجدد، شرح سیر تکوین و تکامل این مفاهیم، و سرانجام، توجیه دگردیسی آن ها در راستای گرایشهای ذهنی و روشن فکرانه ای که در مجموعه با عنوان پس مدرنیسم شناخته می شوند. کتاب شامل چهاربخش است: در بخش نخست، “وداع با تجدد”، سیر تحول مفاهیم تجدد بررسی گردیده است نیز عناصر و عوامل افراطی ای که عاقبت به فروپاشی جهان بینی تجدد انجامید. از آن جایی که، به نظر مولف کتاب، در پیدایش و پیشبرد جهان بینی تجدد، تحقق پذیری مفهوم “فردیت” نقش اساسی داشته است، بخش دوم کتاب، “فردیت و انسان شرقی”، به بررسی این موضوع اختصاص دارد. گذشته از اهمیت مفهوم فردیت در فعلیت پذیری تجدد، بررسی های یاد شده در این بخش یکی از سبب های بنیادی تحقق ناپذیری جهان بینی تجدد در فرهنگ هایی مانند فرهنگ ایرانی را روشن می سازند و از این رو پاسخ پرسشی تاریخی در این زمینه هستند. بخش سوم در واقع در حکم گسترش بررسی های یاد شده در بخش اول است که نگارنده در آن به بررسی مفهوم “روشنفکری”، “حقیقت” و “ایمان” پرداخته است. وی خاطرنشان می سازد، مفهوم “روشنفکری” از زمینه های فکری تجدد برخاست و پاگرفت، به همین دلیل با آن پیوندی نهادی و ژرف دارد. از سوی دیگر، می توان به یقین ادعا کرد که هدف و مقصود غایی همه ی بینش های فکری و فلسفی در تاریخ تمدن انسانی تنها یک چیز است: دست یابی به “حقیقت”. از این گذشته، “ایمان” به نحوی ظریف و حساس به حقیقت روشنفکری پیوسته است و این سه درگیری ذهنی آدمی همه در چارچوب مفاهیم تجدد همگرایی پیدا می کنند. به علاوه، سازوکارهای فکری و روشن فکرانه ای را که به بحران جهان بینی تجدد و خیزش اندیشه های پس مدرن انجامید در قالب این همگرایی و پیوند می توان شناخت و توجیه کرد. بخش چهارم، در واقع نمونه ای است در حقانیت و مشروعیت آغاز گفت و گو در زمینه ی پس مدرنیسم؛ این که در بحث حوزه های درون، پای استدلال یعنی بنیاد جهان بینی تجدد چگونه می لنگد و زمینه های جدید علم تجربی چگونه با مفاهیم متافیزیکی و استعلایی پیوند می خورند. در این بخش، مفاهیم کلی و جهانی که فراسوی مرزهای ملی، فرهنگی، دینی، اجتماعی، و تاریخی، در تراز روح و جان انسان ها را به یک دیگر پیوند می دهند بررسی شده است.