یک عمر با عزت

«مردم عزیز کشورم، من برای شما همیشه همان عزتم، بچه‌ای از سنگلج … همانی که از 13 سالگی در تماشاخانه‌های لاله‌زار با تشویق‌های شما بزرگ شده‌ام …. همانی که همراه شما با دردهای ایران بسیار گریسته‌ام و با شادی‌هایش لبخندها زده‌ام. برای شما من همیشه همان عزتم، بچه‌ای از سنگلج». این نامه و پیام محبت‌آمیز کسی است که نه‌تنها در شرایط خاس بلکه در تمام عمر باعزتش، دغدغۀ دشواری وظیفه داشت و آگاهانه و از سر فروتنی و اخلاص، انسان را و مردمانش را ارج می‌گذاشت. به همین دلیل گفتن و نوشتن از عزت‌الله انتظامی، هم سخت است و هم آسان، سهل است و ممتنع. سهل است؛ چراکه می‌شود به‌آسانی و بدون هیچ ترتیب و آدابی، از کسی گفت که یک عمر باعزت بین دوست‌داران و علاقمندانش زیسته، در غم‌ها و شادی‌ها، دلش به هوای آنها تپیده، و در هر شرایطی خود را از مردمانش دو و جدا ندیده. سخت است و ممتنع؛ چراکه نمی‌شود زندگی هنری کسی که هشتادسال از عمرش را در این راه گذاشته و به بالاترین جایگاه‌ها و القاب سینمای ایران هم رسیده است، در چند سطر خلاصه کرد.«گاو»، «آقای هالو»، «بی‌تا»، «پستچی»، «صادق کرده»، «دایرۀ مینا»، «حاجی‌واشنگتن»، «کمال‌الملک»، «اجاره‌نشین‌ها»، «کشتی آنجلیکا»، سریال «هزاردستان»، «گراندسینما»، «هامون»، «بانو»، «خانۀ خلوت»، «ناصرالدین شاه آکتور سینما»، «روز فرشته»، «روسری آبی»، «خانه‌ای روی آب»، «گاوخونی»، «دیوانه‌ای از قفس پرید»، «جایی برای زندگی»، «حکم»، «ستاره می‌شود»، «مینای شهر خاموش»، «شب» و خیلی فیلم‌های دیگر! چه نقش‌ها ماندگاری که خاطراتی فراموش‌نشدنی را با خودش نمی‌آورد. این کتاب در هشت فصل گردآوری شده است. فصل اول شرحی از زندگی و کارنامۀ هنری استاد نیست؛ چراکه امروزه دسترسی به چنین اطلاعاتی، در زمانی بسیار اندک شدنی است. این بخش، دو نوشته و خاطره از استاد و متن تله‌تئاتر «کنار جاده» نوشتۀ مهین تجدد (جهان‌بگلو) را شامل می‌شود که توسط استاد علی نصیریان بازنویسی شده و با تحشیه‌نویسی و کارگردانی استاد انتظامی در اسفندماه سال 1342 از تلویزیون پخش شده است.فصل دوم با عنوان «عزت‌الله انتظامی به روایت نزدیکان» دربرگیرندۀ سه گفتگوست با استاد مجید انتظامی (فرزند استاد عزت‌الله انتظامی) و گلنوش و سروش انتظامی، نوه‌های او. «عزت‌الله انتظامی در گفتگو با دیگران»، پنج گفتگوی کمتر دیده‌شده با استاد است در سال‌های مختلف و به مناسبت‌های خاص.فصل چهارم این کتاب، مروری است کوتاه بر نه فیلم برگزیدۀ استاد شامل: گاو، آقای هالو، گراندسینما، اجاره‌نشین‌ها، هامون، خانۀ خلوت، ناصرالدین شاه آکتور سینما، روسری آبی، و شب. «عزت‌الله انتظامی به روایت اهالی تئاتر» شامل یادداشت‌ها و گفتگوهایی است با هم‌نسلان و همکاران استاد که همگی از خاطرات و ویژگی‌های زندگی تئاتری استاد انتظامی گفته‌اند. «عزت‌الله انتظامی به روایت اهالی سینما» هم یادداشت‌ها و گفتاری از اهالی سینماست که در سال‌های مختلف با استاد همکاری داشته‌اند و در میان این گفتگوها و یادداشت‌ها، به ذکر خاطرات و ویژگی‌های بازیگری استاد در فیلم‌های مختلف پرداخته‌اند. «عزت‌الله انتظامی به روایت اهالی ادبیات» نیز شامل چند نوشته و شعر است از شاعران و داستان‌نویسان نسل امروز در خصوص استاد عزت‌الله انتظامی. پایان‌بخش این یادنامه نیز عکس‌هایی است که از سال‌های مختلف زندگی استاد را دربر می‌گیرد.