کتاب تفاوت

درباره کتاب:

آشنایی هرچند اجمالی با اندیشه ژاک دریدا دیدگاه سرسختانه اش درباره نه تنها متافیزیک غربی بلکه در خصوص هرنوعی از متافیزیک را بر ما آشکار می سازد. دریدا در آثار متعدد خود پیگیر این هدف است که مدرنیته و سوژه غربی را واسازی کند متافیزیک حاکم بر آن را عیان سازد و آنگاه نسبت در هم تنیده این متافیزیک دنیوی را با مسیحیت هویدا کند. لیکن در مواجهه با اسلام وضعیت فلسفیدن او پیچیده تر به نظر میرسد. انتظاری از او نیست تا به عنوان فیلسوفی غربی از اسلام سخن بگوید و او نیز چنین نکرده است. از حیث روش شناسی و بنا بر نوع فلسفه ورزی او میباید چشم داشت که فلسفه دریدا در قبال نهاد اسلام نیز نگرش سرسختانه اش در مواجهه با متافیزیک را پی بگیرد. او این کار را به ساکنان سرزمین های عینی و ذهنی اسلام وا می گذارد همواره در نوشتار او برای مخاطبان اش در این سرزمین ها فراخوانی به نقد متافیزیک حاکم بر جهانشان وجود دارد نخستین کلاف این پیچیدگی، سکوت حرفه ای معقول و قابل انتظار وی در قبال دین اسلام است. دریدا در این کتاب نیز درباره اسلام چندان سخن نمی گوید اما چنان که از کلام و زندگی اش بر می آید مالامال از اندیشه الجزایر و مسلمانان است. چنان به زادگاهش، الجزایر پیوستگی دارد که یکی از اساسی ترین بخش های دستگاه فلسفی اش یعنی موضوع «تفاوت» و «دیگری» را برآمده از حس نوستالجریا» ی خویش نوستالژی اش در خصوص الجزایر – می داند. «میراث فرهنگی ای که از الجزایر به من رسیده، چیزی است که احتمالا الهام بخش آثار فلسفی ام بوده است. این کتاب بسند محکمی بر دل مشغولی او راجع به مسلمانان است. زمانی که باخبر شد سرطان به جانش افتاده مستقیم از بیمارستان به کنفرانس آمد تا درباره اسلام و غرب سخن بگوید. «اگر هر جلسه دیگری بود. نمی توانستم حاضر شوم» پیچیدگی موضوع اینجا آشکار می شود منتقد متافیزیک چه می تواند درباره دینی بگوید که مایل به سخنگویی درباره اش نیست؟ چگونه می تواند جایی حاضر باشد. که در آن غیبت دارد؟