کتاب گرایش‌ها و گزارش‌های اندیشگی در جهان عرب

ما و جهان عرب سرنوشت، پیوندها و دردهای مشابهی داریم. نزدیک به دو سده است که در جهان عرب این پرسش پیش کشیده شده که چرا عقب افتادیم و راه برون‌شد از این وضع چیست. در کشور ما نیز از مشروطه به بعد این پرسش به‌شکل‌های گوناگون مطرح شده است که «ما چگونه ما شدیم». حاصل طرح این پرسش‌ها پدید آمدن آثاری فراوان به زبان‌های فارسی و عربی بوده است. مشکلات و مسائل ما و جهان عرب گاه چنان همپوشانی دارند که اگر در متون عربی به نام‌ها و مکان‌ها توجه نکنیم، گویی داریم به مسائل خود می‌اندیشیم. بااین‌همه، نوعی بی‌توجهی یا غفلت از آنچه در جهان عرب می‌گذرد میان ما دیده می‌شود. گویی مسائل آنان به خودشان مربوط است و مسائل ما به خودمان. غافل از اینکه این مسائل از بسیاری جهات به همۀ ما تعلق دارد. چه بپسندیم و چه نپسندیم، لازم است به مسائل اندیشگی و فکری جهان عرب توجه کنیم، از آنها بیاموزیم و برای شناخت خودمان و حل مشکلاتمان از آنها بهره بگیریم و نسخه‌های بی‌اثر را دوباره تجویز نکنیم.

نویسندۀ این کتاب سالیانی است دربارۀ متفکران عرب می‌خواند و می‌اندیشد و می‌نویسد. مجموعه مقالات پیش رو بخشی از تأملات مکتوب او است که در آنها می‌کوشد چشم‌اندازی به جهان فکری و اندیشگی جهان عرب بگشاید و فارغ از حب‌وبغض‌های جاری و قومی، دردهای مشترک را بازگوید و راه‌حل‌های پیشنهادی را تحلیل کند. در مقالات کتاب، موضوعاتی مانند عقل عربی، اندیشۀ پیشرفت در جهان عرب، حقوق بشر در اندیشۀ عربی، سکولاریسم در جهان عرب، و فمینیسم اسلامی مورد توجه و واکاوی نویسنده قرار گرفته‌اند.