اخلاق پزشکی امروزی

اخلاق نوین پزشکی اغلب تکالیفی را برای پزشکان، پرستارها و بیمارستان‌ها در نظر می‌گیرد و آنان را مخاطب خود قرار می‌دهد، در عین حال بر حقوق و اختیارات بیماران برای آگاهی از گزینه‌های مختلف درمانی، رضایت و حق رازداری بیماران تأکید می‌کند. گسترش اطلاعات پزشکی و رایانه‌ای شدن اطلاعات موجب شده است که آگاهی بیماران نسبت به بیماری‌ها بیشتر شود و در تصمیم‌گیری‌های درمانی با پزشکان به مشورت بپردازند. مطرح کردن بایدها و نبایدهای اخلاقی در پزشکی، نیازمند غور و بررسی و همفکری و تطبیق با قانون و معیارهای دینی و فرهنگی متفاوت است. در این کتاب موارد متعددی مطرح شده که برای گشودن گره‌های اخلاقی مربوط به آن، ناگزیر به دادگاه‌های بدوی، تجدید نظر و دادگاه عالی در داخل کشور باید رفت و در موارد پیچیده‌تر کار به دادگاه حقوق بشر اروپایی کشانده شده می‎شود. دادگاه آخری گاهی تمامی احکام دادگاه‌های قبلی را نقض کرده و رأی متفاوتی صادر می‎کند. طی کردن این مراحل متعدد گواهی بر آن خواهد بود که تصمیم‌گیری‌ها در مورد بایدها و نبایدها همواره آسان نیستند. آشنایی پزشکان با اخلاق پزشکی وقانون‎های ذیربط و تطبیق رفتارشان با قانون‎، آنان را در حاشیۀ امنی از مجازات‌ها و محرومیت‌ها و از جمله ابطال پروانۀ کارشان قرار می‌دهد. البته پزشکان در بریتانیا با بیمارانی از فرهنگ‌های متفاوت مواجه‌اند و اخلاق پزشکی آن سامان نیز خود را با فرهنگ و مذهب سایر اقوام یا مراجعان از کشورهای دیگر تا حدودی تطبیق داده است. مراجعۀ بیمارانی بسیار مقید به مذهب از کشورمان به آن کشور یا سایر کشورهای چند‌فرهنگی اروپایی کمتر با شکوه و گلایه همراه بوده است. پزشکان البته در آموزش‌های پزشکی که دریافت می‌کنند، در سوگندی که در پایان تحصیلات یا ابتدای کارشان یاد می‌کنند، در جلسات و دیدار‌های علمی ادواری که شرکت می‌کنند و در تعامل با انواع بیمارانی که معاینه و مداوا می‌کنند، به وظایفشان آشناترند تا بیمارانی که اغلب غیرحرفه‌ای، نا‌آشنا به حقوقشان هستند و به‌ندرت با پزشک و بیمارستان سروکار داشته‌اند. رضایت نسبی بیماران از معالجات در کشورهای اروپایی را می‌توان به رعایت اخلاق پزشکی، مسئولیت‌پذیری بیشتر پزشکان و بیمارستان‌ها، نظارت‌ها بر کار مجریان سلامت و بیمارستان‌ها و احقاق حقوق بیماران (در صورت بروز آسیبی از روی غفلت) نسبت داد. پس می‌توان گفت که ملاحظۀ اخلاق پزشکی به شفاف‌سازی بیشتر وظایف بایستۀ پزشکان و روشن‌تر شدن حقوق بیماران کمک می‎کند.