کتاب از دریا به رود

سنایی عارف و شاعر بزرگ قرن پنج و اوایل قرن ششم است. او در شهر غزنه متولد شده است و دوران کودکی و نوجوانی خویش را در همین شهر سپری کرده است. وی در دوران زندگیش به تحصیل علوم و معارفی چون ادبیات عرب، فقه و حدیث و تفسیر و طب و نجوم و حکمت و کلام پرداخت و در هرکدام به درجه بالایی رسید، اما آنچه که او را ممتاز می‌کند این است که او و اشعارش آغازگر دوران و سبک جدیدی بودند. وی قصاید را با زهد و عرفان و نقدهای اجتماعی در آمیخته و غزلیاتش لطف شاعرانه و عاشقانه عجیبی دارند. در بسیاری از قصایدش به نقد اجتماعی پرداخته که به خوبی بیانگر مشکلات اجتماعی زمان زندگیش و ریا و دورویی است که جامعه پیرامونش را فرا گرفته است. با توجه به تمام آثار وی برخی حدس میزنند که مذهب وی تشیع باشد و برخی دیگر نیز مذهب او را تصوف دانسته‌اند. رنگ و روی قلندری در آثار او پیداست و همچنین در بسیاری از آثارش، پند و اندرزهایی میدهد و به وضع موجود در جامعه اعتراض می‌کند. حدیقه الحقیقه سنایی، منظومه‌ای عرفانی است که ده هزار بیت در ده باب دارد. سنایی در اشعار این کتاب علاوه بر ستایش خدا و پیامبر و خاندان و اصحاب او، درباره عقل و علم و حکمت و عشق سخن گفته است. در میان تمام آثاری که از سنایی به جا مانده است، این کتاب مقبول‌تر است و ادبیان و عارفان علاوه و توجه ویژه‌ای به آن نشان داده‌اند. منیره فرضی شوب در کتاب از دریا به رود، کندوکاوی می‌کند در منابع اثرگذار بر سنایی که در سرودن منظومه ارزشمندش، حدیقه الحقیقه، تاثیر داشتند.