کتاب تاریخ سیاست خارجی ایران

“تاریخ سیاست خارجی ایران” به قلم “روح الله رمضانی” که با عنوان فرعی “از صفویه تا پایان پهلوی اول ۸۷۹ تا ۱۳۲۰ شمسی” نیز شناخته می شود، اثری است پژوهشی و مستند که در کنار توصیف و تشریح نظام مند “تاریخ سیاست خارجی ایران” و همچنین تحلیل انتقادی آن، اسناد حائز اهمیت و حجم عظیمی از منابع قابل توجه را نیز مورد بررسی قرار داده است. مهم تر از همه ی موارد اینکه “روح الله رمضانی” در این اثر یک مبنای نظری تحت عنوان “مدل تعامل سه جانبه ی پویا” مطرح نموده است.”روح الله رمضانی” اولین پژوهشگر آکادمیک و صاحب سبک است که به مساله ی سیاست خارجی در کشورهای درحال توسعه و علی الخصوص ایران پرداخته است و این اثر، نخستین پژوهش علمی پیرامون “تاریخ سیاست خارجی ایران” می باشد که در آن کوشش نوابغ سیاسی کشور برای مانایی آن و دنبال نمودن منافع ملی ایران از دیدگاهی آرمانگرایانه در شبکه ای از قدرت های داخلی، منطقه ای و بین المللی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.در فصل نخست این اثر، تعاملات میان شرایط داخلی، محیط بیرون و سیاست های خارجی تحت بررسی قرار گرفته و سپس در فصل دوم، اوضاع داخلی و خارجی در کنار اتحادهای صورت گرفته و جنگ هایی که رخ داده، زیر ذره بین رفته است. فصل سوم به مسائل مرزی با سرزمین های عثمانی، روسیه و افغانستان پرداخته و فصل چهار، اشاره ای مختصر به سیاست های خارجی اقتصادی داشته است. در فصل پنجم نوبت به انقلاب مشروطه و مداخلات و سیاست های خارجی می رسد و فصل ششم، بحث اشغال، تفرقه و سیاست بی طرفانه را بررسی می کند. در سایر فصل های کتاب از فصل هفت تا دوازده به مسائلی همچون ناسیونالیسم، کمونیسم، روی کار آمدن رضاشاه و منازعات وی با اتحاد جماهیر شوروی و بریتانیا و بسیاری از موارد دیگر پرداخته شده است.