کتاب فتوح البلدان

“فتوح البلدان” اثر “احمد بن یحیی بن جابر بلاذری” منبعی نادر و در برخی موارد منحصر به فرد در تاریخ ایران و جهان اسلام است و به عنوان یکی از منابع قابل توجه در خاورمیانه و جهان عرب به شمار می‌رود. این اثر طی قرن‌های متمادی یکی از مهمترین منابعی است که مورد استفاده‌ی تاریخ‌نویسان و پژوهشگران قرار گرفته است و دکتر “محمد توکل” با بازگردانی “فتوح البلدان” از “احمد بن یحیی بن جابر بلاذری” به فارسی، این فرصت را برای خوانندگان ایرانی نیز فراهم کرده تا به این منبع اصیل تاریخی دسترسی داشته باشند؛ چرا که مطالعه‌ی کتاب‌هایی این چنینی، علاوه بر آشنا ساختن خواننده با تاریخ کشور خود و همچنین تاریخ اسلام، این امکان را نیز فراهم می‌کند که صرف نظر از نیت و اندیشه‌ای که پشت اتفاقات تاریخی بوده، مخاطب بتواند از روند این حقایق باخبر شود و به درکی واضح از آنها برسد. از ویژگی‌های کتاب “فتوح البلدان” به قلم “احمد بن یحیی بن جابر بلاذری” این است که بدون کمترین میزان دستکاری از قدیم تا به امروز باقی مانده و به جز موارد جزئی، تمامیت خود را حفظ کرده است. نویسنده این کتاب را با توجه به سرزمین‌های مختلفی که در تاریخ توجه مسلمین به آنها، فتح شده‌اند به نگارش درآورده و این کار را تا زمان خود ادامه داده است. به همین جهت “فتوح البلدان” از کار مورخین دیگر متمایز است. علاوه بر این، این اثر یک سیره‌نویسی نیست و به زمان پیامبر اسلام (ص) محدود نمی‎شود. بنابراین می‌توان گفت که “فتوح البلدان” از “احمد بن یحیی بن جابر بلاذری” با ارائه‌ی تاریخی کامل از جهان اسلام و فتوحات آن، قرون هفتم تا قسمتی از قرن نهم میلادی را مورد پوشش قرار داده است.