کتاب قانون در طب بوعلی

درباره کتاب:

مجموعه‌ی هشت‌جلدی «قانون» نوشته‌ی شیخ‌الرئیس ابوعلی‌سینا با ترجمه‌ی عبدالرحمن شرفکندی (هه ژار) از سوی انتشارات سروش منتشر و روانه بازار نشر شد. کتاب قانون «القانون فی الطب» مهم‌ترین تألیف طبی ابن‌سینا و دایره‌المعارفی عظیم در این علم است و یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین کتاب‌های طبی اروپا در قرون وسطی بوده است. کتاب قانون بر کتاب “حاوی” رازی و کتاب “طب مالکی” اهوازی و حتی بر آثار جالینوس تفوق یافت و مدت شش قرن همه‌ی کتب پزشکی تحت‌تأثیر آن بود. «قانون» از هفت کتاب تشکیل شده است. هر کتاب به چند فن، و هر فن به چند تعلیم، و هر تعلیم نیز به چند فصل تقسیم شده است. اما این بخش‌بندی در سراسر کتاب یکسان نیست. کتاب‌های اول و سوم به چند فن و کتاب دوم به دو مقاله، و کتاب چهارم نیز به چند فن تقسیم شده است. به‌طور کلی در رابطه با ساختار کتاب «قانون» می‌توان گفت که در کتاب اول، کتاب کلیات، تعریف دانش پزشکی، ارکان، اخلاط چهارگانه، اعضای بدن انسان، نیروهای موجود در بدن انسان، شناخت بیماری‌ها، حفظ تندرستی، مرگ و شیوه‌های مختلف درمان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در کتاب دوم اصول کلی و داروشناسی، خواص و کیفیت داروها و فهرستی از نام داروها (حدود 800 قلم دارو) براساس حروف الفبا مورد بحث قرار گرفته است. قسمت اعظم این داروها گیاهی بوده و روی‌هم‌رفته تمام آن‌ها جزو داروهای مفرده (غیر ترکیبی و ساده) به حساب می‌آیند. در کتاب سوم (که در سه جلد ارائه شده) بیماری‌های بدن انسان، از سر تا پا مورد بررسی قرار گرفته و راه‌های مختلفی برای بهبود این بیماری‌ها طرح شده است. در کتاب چهارم با محوریت تب‌ها، بیماری‌هایی که اختصاصا به عضو معینی از بدن ندارند بررسی شده و در کتاب پنجم داروهای مرکب (ترکیبی و غیرساده)، انواع پادزهرها، قرص‌ها، شربت‌ها و مانند آن‌ها شرح داده شده‌اند. در این کتاب حدود 650 داروی مرکب توضیح داده شده است. دوره‌ی هشت‌جلدی منتشره شامل 7 کتاب به‌علاوه‌ی یک جلد نمایه موضوعی کتاب قانون است.