کتاب مرصاد العباد

“مرصاد العباد” اثری است درخشان از “عبدالله بن محمد بن شاهاور بن انوشروان رازی” معروف به “دایه” که یکی از نفیس ترین متون عرفانی فارسی بوده و همواره مورد ارجاع ادیبان و عارفان قرار گرفته است. کتاب پیش رو یک تصحیح انتقادی از “مرصاد العباد” به قلم “عبدالله بن محمد نجم رازی” است که دکتر “محمدامین ریاحی” کار تصحیح آن را به عهده داشته است. این اثر برجسته ی تصوف و عرفان، در پنج باب به نگارش درآمده که هر کدام از فصل های مختلفی تشکیل شده اند. باب نخست “مرصاد العباد”، همان دیباچه ی اثر است که “عبدالله بن محمد نجم رازی” طی سه فصل، علت نگارش اثر، علی الخصوص لزوم کتابت آن به فارسی و راه و روش نگارش آن را توضیح داده است. باب دوم مبدا موجودات را زیر ذره بین می برد و در پنج فصل، فطرت ارواح و مرتبه های معرفت آن ها، شرح ملکوتیات، پدیدار شدن جهان های مختلف از ملکوت، آفرینش انسان و تعلق روح به قالب انسانی را شرح و بسط می دهد. باب سوم که حجیم ترین بخش کتاب است، به معاش خلق پرداخته و آن را در بیست فصل تجزیه و تحلیل می کند. باب چهار انواع نفوس لوامه، ملهمه، مطمئنه و اماره را معرفی می کند و باب پنجم که باب نهایی اثر است، سلوک طوایف گوناگون از ملوک و وزرا و علما گرفته تا ارباب نعم و دهقانان و تجار را تشریح می کند. در پایان اثر تعلیقات و توضیحاتی از جانب دکتر “محمدامین ریاحی” به کتاب افزوده شده که مطالعه ی آن را به مراتب آسان تر و لذت بخش تر نموده است.