کتاب چهار سخنگوی وجدان ایران

“چهار سخنگوی وجدان ایران” کتابی است به قلم “محمد علی اسلامی ندوشن”، که در آن سرگذشت ایران را از زبان چهار گوینده ی برتر و بزرگ ایرانی یعنی “فردوسی، مولوی، سعدی، حافظ” تعریف می کند. مقالاتی که در مجموعه ی حاضر گرد آمده اند، در واقع نسخه ی بازنویسی شده از یک سلسله سخنرانی هستند که در اواخر دهه ی هفتاد، با محوریت اندیشه ی “فردوسی، مولوی، سعدی، حافظ” ایراد شد. از آن جایی که مطالب این سخنرانی پیش از انتشار این کتاب در جایی مکتوب نبود، دکتر “محمد علی اسلامی ندوشن” اقدام به بازگردانی نسخه ی شفاهی به نسخه ی مکتوب نموده اند که به جز اصلاحات جزئی، عینا مطالب همان سخنرانی ها را در برگرفته و تا جایی که امکان پذیر بوده، لحن شفاهی و طبیعی سخنان نیز حفظ شده است. دکتر “محمد علی اسلامی ندوشن” کتاب “چهار سخنگوی وجدان ایران” را با فردوسی آغاز کرده و از وی به عنوان سخنگوی پیروزی نیکی بر بدی یاد کرده است. در ادامه با بررسی غزل ها و مثنوی مولوی، او را که سخنگوی یگانگی انسان هاست خواهیم شناخت و پس از مولوی، نوبت به سعدی می رسد. نگارنده سعدی را سخنگوی ضمیر آگاه ایرانی می داند و این مساله را در پرداخت به غزل های وی، تجزیه و تحلیل می کند. آخرین چهره از کتاب “چهار سخنگوی وجدان ایران”، حافظ است که همچون همشهری شیرازی خود، او هم سخنگوی ضمیر ایرانیان است با این تفاوت که حافظ سخنگوی ضمیر ناآگاه آنان می باشد. در پایان هر قسمت از کتاب، بخشی با عنوان پرسش و پاسخ قرار دارد که در آن سوالاتی که در پایان هر یک از جلسات سخنرانی مطرح شده، در کنار پاسخ های آن ارائه شده است.