کتاب ایران سرای امید

از متن کتاب:

مسجد جامع یزد، به شیوه یک ایوان در دل کویر می‌باشد و در طی حدود ۱۰۰ سال و سه دوره بنا شده است. پایه‌های اصلی مسجد را ساسانیان و بنای فعلی مسجد را، از لحاظ شیوه معماری متعلق به دو دوره موسوم به آذری دانسته‌اند. بنای گنبد خانه متعلق به دوره ایلخانی و سر در رفیع مسجد را متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری دانسته‌اند. این مسجد به چند دلیل حائز اهمیت است؛ نخست آن که قدیمی‌ترین نمونه معماری است که طی قرن نهم هجری، در معماری مذهبی ناحیه یزد از آن تقلید شده است که طی مرکب از یک مقصوره‌ی گنبد دار و یک شبستان مستطیل بلند و کشیده است. دیگر ویژگی مهم بنا کاربرد وسیع طاق های سراسری (طاق و تویزه) درشبستان‌هاست که با تزیین کاشی معرق همراه است.