کتاب آزادی و ضرورت در تفکر مارکس

درباره کتاب:

مارکس در پروژه فکری خود کوشیده به فهمی دیالکتیکی از سیر حرکت اقتصادی جامعه مدرن دست یابد. او در مسیر فهم اقتصاد جامعه مدرن قانونمندی هایی را کشف کرده که بر اقتصاد سیاسی جامعه سرمایه داری حکم فرماست. اساسی ترین پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است که سرشت این قوانین چیست؟ آیا مارکس نیز همچون گالیله و نیوتن به وجود روابطی علی و معلولی در اقتصاد سیاسی جامعه سرمایه داری پی برده است؟ آیا او نیز به این نتیجه رسیده که مبنای ایجابی آن روابط قانون های عام اقتصاد سیاسی جامعه سرمایه داری است و قانونمندی های این قلمرو نیز مانند قانونمندی های علوم طبیعی واجد خصلتی ضروری اند؟ آیا تلقی جبرگرایانه از اندیشه مارکس درست است؟ و با فرض چنین تفسیری نقش آزادی و اراده آدمی را چگونه میتوان تبیین کرد؟ پاسخ به این پرسش ها مستلزم بررسی تبیین مارکس از مقولات تصادف و اتفاق در آثارش از رساله دکتری گرفته تا آثار دوران پختگی است. باید نقش اتفاق را در نگاه مارکس به سازوکار عالم دریافت و مخالفت او را با هر گونه طرح غایت شناختی در باب عالم فهم کرد.