کتاب رفتار حقوق

این اثری است جامعه‌شناختی دربارهٔ رفتارِ حقوق، خاصه در مواجهه با پرونده‌های حقوقی. مؤلف می‌کوشد مواجهه با پرونده‌هایی نظیر قتل و دزدی را بی قضاوت دربارۀ این موارد چونان جرم، و صرفاً از حیث نحوۀ رفتار حقوق در عمل، پیش‌بینی و تبیین کند. در این نظریه هدف حقوق و طرز فکر آدمیان دربارۀ آن موضوع بحث نیست. سخن از رفتار حقوق است، نه رفتار انسان در مواجهه با مسائل حقوقی. راهبرد نظری نوآورانۀ این کتاب در تبیین حقوق و کنترل اجتماعی بسیار تأثیرگذار بود، تأثیری که تنها منحصر به مقولۀ حقوق و جامعه‌شناسی حقوق نبود و در کل حوزۀ جامعه‌شناسی بحث‌های پردامنه‌ای را در رد یا تأیید برانگیخت. در نتیجه رفتار حقوق در هنگام انتشار به یکی از بحث‌برانگیزترین و متمایزترین آثار دوران خودش تبدیل شد و وجه تمایز آن همچنان تا به امروز برجاست. میزان ارجاعات به این کتاب حاکی از اصالت پارادایمیِ آن است. عمدۀ این اعتبار و اهمیت نیز راجع است به داعیۀ آن: جامعه‌شناسی چونان علم که با تعبیر «جامعه‌شناسی ناب» از آن یاد می‌شود؛ نظریه‌ای که مدعای اصلی آن کمّی و ابطال‌پذیر بودن گزاره‌های جامعه‌شناختی است.