

این تابستان، به شدت عجیب و از دست رفته بوده است. کمپهای تفریحی، مدارس و فعالیتها در طول همهگیری کرونا بسته شدند و کودکان و والدینشان را در خانهها به دام انداختند تا از دیوارها و بعضاً حصار باغچهها، بالا بروند.
با وجود همهی اینها، تصمیم گرفتیم که نظرسنجی تابستانهی امسال باید کاملاً راجع به سرگرم نگه داشتن بچهها باشد. از شما خواستیم که کتابهای کودکانهی مورد علاقهتان، از کتابهای رومیزی برای نوزادان گرفته تا کتابهای محشری برای بلند خواندن و کتابهای کوتاه فصلبندی شده و حتی چندین کتاب برای خوانندگان بزرگتر را به ما معرفی کنید. و هزاران نفر از شما به ما پاسخ دادند.
مثل تمام نظرسنجیهای تابستانهی دیگرمان، این یکی نیز به طور مستقیم، یک مسابقهی محبوبیت نیست. در عوض، این لیستی است که با دقت و براساس پیشنهادهای شما و انتخابهای هیئت داوران حرفهایمان، متشکل از گروه شگفتانگیزی از نویسندگان، کتابداران، ناشران و به طور کلی، کرم کتابها، طراحی شده. و به جای یک لیست رتبهبندی شده، کتابها را جوری طبقهبندی کردهایم که امیدواریم به شما کمک کند که بتوانید بهترین کتابها را برای کودکانتان انتخاب کنید.
ما کماکان میدانیم که نصف خوشگذرانی با یک لیست، از بحث کردن راجع به مواردی که به نسخهی نهایی نرسیدند، حاصل میشود و داوران ما مجبور به تصمیمگیریهای سختی شدند. اما یک تصمیم آسان هم داشتیم: چند سال پیش، ما لیست تابستانهای شامل کتابهای عالی برای کودکان ۹ تا ۱۴ ساله، طراحی کردیم. لیست امسال روی خوانندگان جوانتر تمرکز کرده، اما همچنان چند کتاب برای بچههای بزرگتر نیز در آن قرار دادهایم. بنابراین، اگر کتابی در لیست قبلی قرار داشته، در اینجا انتخابش نکردهایم.
میخواهیم این لیست، ابزاری برای کشف کردن کتابها باشد و این یعنی باید در برابر کتابهایی که بیشک کلاسیک محسوب میشوند، ظریف عمل میکردیم؛ میدانیم که اگر کتاب «جایی که چیزهای وحشی قرار دارند» یا «هزارپای خیلی گرسنه» را در لیست نمیگذاشتیم، همه بهمان حملهور میشدند. اما تصمیم گرفتیم که شما احتمالاً در پیدا کردن کتابهای «دکتر زوس،» «ریچارد اسکاری،» یا «موتور کوچولویی که میتوانست» به کمکمان احتیاجی ندارید. به همین خاطر، این کتابها نتوانستند وارد لیست شوند.
و درست مثل همیشه، میبایست از بین خالقانی که چندین مرتبه نامزد شده بودند، یک کار را انتخاب میکردیم. ممکن است خوانندگان قانون نورا رابرتز که در طول نظرسنجی های قبلی بهوجود آمد را به خاطر داشته باشند: هیچکس دو بار در لیست قرار نمیگیرد، مگر اینکه در حیطهی کاریاش به اندازهی رابرتز در ژانر عاشقانه، بزرگ و برجسته باشد؛ اسم او را با هر دو نام خودش و تخلص نویسندگیاش، جیدی راب، وارد لیست کردیم.
امسال تغییر جالبی را به ارمغان آورد. از آنجایی که بیشتر کتابها در لیست امسال هم تصویرگر و هم نویسنده دارند، در انتها تصمیم گرفتیم که نام نویسندهها تنها میتواند یک بار در لیست ظاهر شود، اما چند بار بر خوردن به نام تصویرگران مشکلی ندارد. و به طور کلی، هر زمان که اسم کسی بیشتر از یک بار در لیست نامزدها نمایان شد، عنوانی را انتخاب کردیم که محبوبیت بیشتری نزد رایدهندگان داشت.
همچنین خواهید دید که بخش کتابی مختص خوانندگان در سنین بالاتر نیز وجود دارد. میخواستیم اینکه بسیاری از کودکان مطالب جلوتر از گروه سنی خودشان را مطالعه میکنند را تشخیص دهیم. همچنین، کتابهای محشر بسیاری هستند که بعد از گردآوری لیست ۱۰۰ تایی صندلی عقب در سال ۲۰۱۳ منتشر شدند و قرار ندادن تعدادی از آنها در اینجا، مایهی تأسف بود.
امیدواریم که شما و بچههایتان با گشت و گذار در این لیست، به اندازهای که ما از گردآوری آن لذت بردیم، خوش بگذرانید! به یاد آوردن کتابهای مورد علاقهی قدیمیمان و پیدا کردن کتابهای کلاسیک جدید خیلی لذتبخش بود.
برای آسانتر کردن اوضاع، ما لیست را به دستهبندیهایی تقسیم کردهایم: همه چیز تمام، کتابخانهی نوزاد، مکالمه راهاندازها، زندگی خانوادگی، دوستان حیوانی (و هیولایی)، داستانهای محلی و جن و پری، کتابهای باحال برای بلند خواندن، غیر داستانی، کتابهای سادهی فصلبندی شده و خوانندگان بزرگتر. خواندن خوش بگذرد!
نسخهی پنجاهمین سالگرد
خالقان: ازرا جک کیتز
پسر کوچکی اهل بروکلین، یک روز صبح از خواب بیدار شده و با دنیایی متفاوت روبهرو میشود؛ دنیایی که با بارش برف تازه، میدرخشد. و با اینکه هیچگاه در متن کتاب به طور مستقیم به آن اشاره نشده است، پیتر جوان سیاهپوست است؛ یکی از اولین شخصیتهای سیاهپوست غیر کاریکاتوری که در کتاب کودکانهی مهمی، نقشآفرینی میکند. نویسنده و تصویرگر، ازرا جک کیتز، سفیدپوست بود. اما تصویرگری دقیق و حساسش از اولین تجربهی یک کودک از برف، برندهی مدال Caldecott شد و والدین و کودکانی با هر رنگ پوستی، صمیمانه آن را پذیرفتند. (برای سنین ۰ تا ۲ سال.)
خالقان: موریس سنداک
خوانندگان کتابهای خیلی زیادی از موریس سنداک را نامزد کردند و انتخاب تنها یکی از آنها واقعاً سخت بود. خب، راستش، نه؛ علیرغم رقابت لحظهای با «در آشپزخانهی شب،» میدانستیم که باید این داستان کلاسیک از مکس، لباس گرگیاش، غوغای وحشی… و البته، شامی که وقتی به خانه رسید، همچنان گرم بود را انتخاب کنیم. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
خالقان: جرت پامفری و جرومی پامفری
جرومی در حال رانندگی در جادهی تگزاس مرکزی بود و میخواست برادرش، جرت، را ببیند. در طول مسیر، پشت سر هم کامیونهایی قدیمی را میدید که در مزارع اطراف، بیحرکت قرار داشتند. در همان حال، شروع به فکر کردن راجع به داستانهایی کرد که هر کدام از این کامیونهای قدیمی میتوانستند تعریف کنند. نتیجهای که توسط این دو برادر خلق شد، همین داستان بود که صدها برچسب که با دست، یک خانواده در مزرعه همراه با پیکاپ دوستداشتنیشان را کشیده شدهاند، تصویرگری آن را بر عهده دارد. (برای سنین ۳ تا ۵ سال.)
خالقان: دریک بارنز و گوردون سی جیمز
نمیتوانستیم «عشق مویی» را در لیست قرار دهیم (کمی پایینتر پیدایش میکنید) و این تکریم جادوی آرایشگاه را واردش نکنیم. نویسنده، دریک بارنز، مینویسد: «تو به عنوان یک گلوله گل رس آمدی، یک بوم نقاشی خالی، تکهای سنگ مرمر. اما زمانی که کار مرد من با تو تمام شود، آنها خواهند خواست که تو را در یک موزه قرار دهند!» نقاشیهای سرزندهی گوردون سی جیمز از پسران خندانی که موهای تازه کوتاهشدهشان را به رخ میکشند، روی صورت شما نیز لبخندی خواهد نشاند. (برای سنین ۳ تا ۸ سال.)
خالقان: جسیکا لاو
خولیان همراه با مادربزرگش سوار مترو است که آنها را میبیند؛ همان سه پری دریایی با موهایی بینظیر و پیراهنهایی که دم ماهی دارند. خولیان عاشق پری دریاییهاست. آن قدر عاشقشان است که در خانه، لباس مبدل خودش را با یک پردهی زرد به عنوان دم و سرخسی در گلدان به عنوان تاجش، میسازد. این داستان، روایت زیبایی از خلاقیت و پذیرش است که تصویرگری مهآلود و پر از جواهرات با گواش، آن را تکمیل کرده است. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
خالقان: باربارا کونی
خانم رومفیوس رؤیای زندگی در کنار دریا، سفر به دور دنیا و تبدیل کردنش به مکانی زیباتر را در سر میپروراند و به نوبهی خودش، همین کارها را انجام میدهد؛ علیرغم بچههای محلی که او را «همان پیرزن دیوانه» صدا میزنند، به تنهایی با گربهاش زندگی میکند و در کنار ساحل رود مِین، دانههای لوبیای گرگی میکارد. (این شخصیت براساس یک انسان واقعی، هیلدا هاملین، از ساکنان مِین، نوشته شده که به خاطر عادت بذرافشانیاش، او را «خانم لوبیا گرگی» صدا میزدند.) (برای سنین ۵ تا ۸ سال.)
خالقان: پاول گابل
هر نقطه از دختری که عاشق اسبهای وحشی بود، با جزئیاتی دقیق، کوچک و دوستداشتنی پر شده است؛ یک گیاه، یک پرنده، یک مارمولک، یک سنگریزه، یک صدف و البته، اسبهای شگفتانگیز. این داستان از دختری از سرخپوستان بومی که با گروهی از اسبهای وحشی فرار کرده و در نهایت به یکی از آنها تبدیل میشود، در سال ۱۹۷۸ جایزهی Caldecott را به حق، برنده شد. (برای سنین ۵ تا ۸ سال.)
خالقان: سوفی بلکال
موجها روی هم غلت میزنند، فصول میآیند و میروند، نگهبانان فانوس به وظایفشان رسیدگی میکنند و فانوس دریایی، در طی همهی اینها، سر جایش استوار میایستد، نورش را به سمت تاریکی میفرستد و به همهی کشتیهای دریا سلام میکند. سوفی بلکال، برندهی جایزهی Caldecott، در به نمایش گذاشتن زندگی مستقل از زمانِ یک فانوس دریایی و تغییری که در راه است، بینظیر عمل میکند. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از فیث رینگگُلد
داستان کَسی لوییس لایتفوت جوان، از هنرمند فِیث رینگگُلد، که در بلندی بالای «ساحل قیر» ساختمان مسکونیاش پرواز می کند، در کنار داستان «شکست ناپذیران،» جزو زیباترین کتاب های این فهرست است. کَسی، که توسط ستارگان بالا برده میشود و بر فراز شهر پرواز میکند، زیباییهای آن را از آن خود میکند و آیندهای بهتر را برای خانوادهاش تجسم میکند. به عنوان یک اشانتیون، میتوانید روخوانی رینگگلد از این کتاب را اینجا ببینید.
از کوامی الکساندر و کادیر نلسون
اگر زیباترین نباشد، یکی از زیباترین کتابهای این لیست است. نقاشیهای درخشان و فوتورئالیست کادیر نلسون با کلمات قدرتمند کوامی الکساندر (با اشاراتی به لنگستون هیوز، از کتابهای گوئندولین) جور شده تا پیشکشی برای دهههایی از برتری، درد و تابآوری سیاهپوستان باشد. نلسون به انپیآر گفت: «این کتاب یکی از آن متنهایی است که واقعاً با من ارتباط برقرار کردند؛ به زیبایی نوشته شده بود و احساس کردم که همراهی کلمات و تصاویر نویسنده و هنرمند، عالی صورت گرفته است.» (برای سنین ۶ تا ۹ سال.)
شعری از والتر دین مایِرز و کریستوفر مایِرز
این شعر از والتر دین مایرز، از بزرگان بلندآوازهی ادبیات کودکان، هارلِم، جایی که او در آن بزرگ شد، را تجلیل میکند، که پر از «رنگهایی که آنقدر پررنگاند که شنیده شوند» و آوازهایی که برای اولین بار در روستاهای«غنا، مالی و سنگال» شنیده شدند، است. تصویرگریهای جسورانهی پسرش کریستوفر، ترکیبی از رنگ و چسبانهکاری، به جای نصیحت و کوچک کردن کودکان، آنها را به شهری پررنگ و سرزنده جذب میکنند. (برای سنین ۹ به بالا)
از ابرام ایکس کِندی و اشلی لوکاشِوسکی
ابرام ایکس کندی میخواست که وسیلهای برای آشنا کردن دخترش با نژادپرستی داشته باشد، بنابراین نظرات و ایدههای کتابش، «چگونه ضد نژادپرست باشیم» را در این راهنمای رنگارنگ بازتاب کرد. کندی (و تصویرگرش، اشلی لوکاشوسکی) در نُه قدم، به والدین راههایی برای باز کردن چشمان خود و کودکانشان در برابر حقایق نژادپرستی ارائه میدهد. (برای سنین ۰ تا ۳ سال)
از مارگارت وایز براون و کلِمِنت هِرد
اشعار آرام و افسونگر مارگارت وایز براون، در برابر خانههای براق سبز، آبی، قرمز و زرد کلمنت هرد، نسلهای متعددی از کودکان را به خواب فرستادهاند. آیا دلتان نمیخواست که یک اتاق سبز بزرگ و بادکنکی قرمز داشته باشید؟ با دو بچه گربه و یک جفت دستکش؟ (برای سنین ۰ تا ۴ سال)
از دونالد کروز
از اتاق کارکنان قرمز در پشت قطار، در درازای رنگین کمان تا واگن انبار سیاه و لوکوموتیو، قطار باری ساده و قدرتمند دونالد کروز از میان شهرها و تونلها و روزها و شبها، به آرامی حرکت میکند. کودکان عاشق ماجراجویی در واگنهای رنگارنگ و مستطیلیشکل قطار و دیدن آنچه در آنهاست میشوند. قطار دارد میآید! (برای سنین ۰ تا ۴ سال)
از الکساندرا دِی
مَدِلِین کوچک یک پرستار بسیار عالی دارد: یک سگ راتوایلِر بزرگ و مهربان به اسم کارل. آنها باهم، در کتابهایی غالباً بیکلام با تصویرگری غنی که به خواننده اجازهی خلق نظرات خود دربارهی داستان در جریان در هر صفحه را میدهند، به مغازه و باغ وحش و مهمانیهای لباس و کلاسهای مهدکودک میروند. (برای سنین ۱ تا ۴ سال)
از اریک کارل
زیر نور ماه، تخم کوچولویی روی یک برگ خوابیده بود. سپس، شکست و به هزارپای بسیار گرسنهای تبدیل شد که راهش را با خوردن صفحه و از روی آن، به قلب بچههای سرتاسر جهان پیدا کرد. داستان جذاب اریک کارل و تصاویر درخشان و شیشهرنگی مانند باعث شدند که «هزارپای بسیار گرسنه» برای سالها داستانی کلاسیک (و تبلیغاتی عالی به نفع غذا و خوراکی خوردن برای کودکان) باقی بماند. (برای سنین ۲ تا ۵ سال.)
از ساندرا بوینتون
همهی حیوانات دیگر در حال خوش گذرانی هستند! در لجنزار جست و خیز میکنند، کلاههای مختلف را امتحان میکنند، در کافیشاپ بامزهای آبمیوه میخورند… اما نه کرگدن، که همیشه در پشت صحنه ایستاده و با ناراحتی تماشایشان میکند. اما خوشبختانه، در انتهای داستان شاد و خوشحال ساندرا بوینتون، کرگدن جرئتش را جمع کرده و به جشن ملحق میشود. (برای سنین ۲ تا ۵ سال.)
از تامکا فرایر براون و ایجی فورد
قافیههای خوشنوا و موزیکال تامکا فرایر براون و هنرنمایی درخشان ایجی فورد، یک نوزاد پر جنب و جوش را در طول گشت و گذارش اطراف خانه، بوسیده شدن، چرت زدن، بازی در چمنها، حمام کردن و بالأخره، خوابیدن در زمانی که خورشید غروب میکند، دنبال میکنند. (برای سنین ۲ تا ۶ سال.)
از پیدی ایستمن
سگهای بزرگ، سگهای کوچک، سگهای قرمز، سگهای آبی، سگهایی روی ماشینها و اسکوترها؛ بچهها با سگهای پر جنب و جوش پیدی ایستمن، عاشق یاد گرفتن رنگها و احساسات و ایدهها میشوند. و امیدواریم که از آنها ادب و احترام را نیز یاد بگیرند: جوابِ «از کلاهم خوشت میآید؟» باید به طور کلی، «بله!» باشد. (برای سنین ۳ تا ۷ سال.)
از آدری وود و دان وود
در یک روز آرام و خاکستری بارانی، همه در خانهی چرتزنی خوابیدهاند، اما متأسفانه، همه در تلاشاند که در یک تخت روی همدیگر جا شوند؛ با نتایج نامطلوب (اما خندهدار). این کتابی است که هر بچهای را به خواب میبرد و از این، اصلاً منظور بدی نداریم. (برای سنین ۴ تا ۷ سال.)
از مَت دِ لا پِنیا و کریستین رابینسون
سیجی کلی سوال دارد: چرا وقتی که دوستم ماشین دارد باید با اتوبوس برویم؟ چرا باران میآید؟ چرا آن مرد نابیناست؟ خوشبختانه مادربزرگش همیشه جوابی آماده دارد که به سیجی کمک میکند هرکجا که نگاه میکند، زیبایی ببیند. نویسنده، مت دِ لا پنیا، در سال ۲۰۱۶ به خبرگزاری اِنپیآر گفت: «وقتی که بدون پول بسیار بزرگ میشوی، ممکن است احساس کنی که به تو توهین شده، یا میتوانی زیبایی آن را ببینی. احساس میکنم مهمترین اتفاقی که در زندگی برای من افتاد، بدون پول بزرگ شدن بود.» (برای سنین ۳ تا ۵ سال.)
از کیو مَکلیر و راشین خیریه
برای خانوادهی داستان«قایق قصه»، «اینجا» خانه است، اما «اینجا» دائم در حال تغییر در حینی است که به سوی مقصدی نامشخص سفر میکنند. تصویرگر راشین خیریه، که خانوادهاش پس از شروع جنگ در سال ۱۹۸۰ از ایران فرار کردند، به خبرگزاری اِنپیآر دربارهی اولین باری که نسخهی خطی این کتاب را خواند، گفت: «با خودم فکر کردم وای، اون منم.» تصویرگریهای جسورانه و به دقت رنگبندی شدهی او، تعادلی میان وضعیتی جدی، و شگفتی داستانسرایی کودکان از وسایلی که با خودشان آوردهاند، ایجاد میکند. (برای سنین ۳ تا ۷ سال.)
از یویی مورالِس
یویی مورالس در مکزیک به دنیا آمده است. او با فرزندش در سال ۱۹۹۹ به آمریکا آمد، و این تجربه را به یک ادای احترام شاعرانه و از نظر بصری، خیرهکننده، به تجربهی مهاجران تبدیل کرده است؛ از راه رفتن در خیابانهای یک مکان تازه و گم شدن و یاد گرفتن یک زندگی و زبان جدید، تا رویاها، امیدها و استعدادهایی که مهاجران به این کشور میآورند. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از گایا کورنوال
تعداد زیادی از کتابهای بسیار تازه در این فهرست قرار نمیگیرند، اما داوران ما احساس کردند که داستان شیرین و درگیر کنندهی گایا کورنوال دربارهی پسر کوچکی که ترسش از پرش از ارتفاع را شکست میدهد، آزمون زمان را میگذراند. اگر تا به حال لبهی آن تخته ایستادهاید و به پایین، در اعماق آن بلندی، نگاه کردهاید، «جباری میپرد» کتابی برای شماست. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از کوری دوئِرفِلد
تاحالا شده که دوستتان ناراحت باشد، و شما ندانید که چه بگویید یا چگونه کمکش کنید؟ پس «خرگوش گوش داد» کتابی مناسب شماست. با متنی ساده و تصویرگریهایی آنقدر بامزه که دلتان میخواهد خودتان را به آغوش بکشید. این کتاب، داستان تیلور را تعریف میکند که از اینکه برج بلوکهایش سقوط کرده و حیوانات کمک خاصی نمیکنند، ناراحت است؛ تا وقتی که خرگوش از راه میرسد. (برای سنین ۳ تا ۵ سال.)
از لوپیتا نیونگو و وَشتی هریسون
سولوِی دعا می کند: «خدای عزیز! چرا من شبیه نیمهشب هستم، هنگامی که مادرم شبیه غروب است؟» او آرایش را امتحان میکند، فقط غذاهای با رنگ روشن میخورد، و در یک صحنهی دردناک، تلاش میکند با پاککن، تاریکی خود را پاک کند. اما یک پرواز جادویی بر فراز آسمان شب به او کمک میکند که یاد بگیرد که آن تاریکی را دوست داشته باشد. بازیگر و نویسنده، لوپیتا نیونگو، به خبرگزاری اِنپیآر گفت که این کتاب را بر اساس تجربیات خودش با رنگپرستی در کودکی نوشته، «و برای همین است که این را نوشتم، با امید به اینکه این موضوع را به جلو بیاورم تا مردم به آن بپردازند.» (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از گریس بایِرز و کِتورا آ بوبو
بازیگر و نویسنده، گریس بایرز، مینویسد: «من قرار نیست شبیه تو باشم؛ تو قرار نیست شبیه من باشی. بعضی اوقات کنار میآییم و بعضی اوقات هم اختلاف داریم.» اما کودکان از «من کافی هستم» یاد میگیرند که همانند خورشید، ما همگی اینجاییم تا بدرخشیم. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از کِوین هِنکس
لیلی همه چیز را دوست دارد؛ از جمله کیف پلاستیکی بنفشش که پر از گنج است. او حتی معلمش آقای اسلینگِر را هم دوست دارد؛ اما او وقتی که کیف شگفتانگیز و محتوایش مزاحم درسش میشوند، آن را توقیف میکند، و باعث میشود که لیلی به دنبال انتقام برود. خوشبختانه، معلم موردعلاقهاش احساساتش را درک میکند. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
داستانی دربارهی حجاب و خانواده
از ابتهاج محمد، اِسکِی علی و حاتم علی
شمشیر باز المپیک، ابتهاج محمد، در کودکی به خاطر پوشیدن حجاب مورد آزار و اذیت قرار میگرفت. به همین خاطر تصمیم گرفت آن تجربه را به این داستان دوستداشتنی دربارهی دو خواهر، فائزه و آسیه، تبدیل کند که با یک قلدر در زمین بازی که تهدید میکند روسری حجاب آبی رنگ آسیه را از سرش بکشد، روبهرو می شوند. محمد به خبرگزاری اِنپیآر گفت که امیدوار است دختران کوچکی که حجاب به سر میکنند،«خودشان را در این اثر پیدا کنند.» (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از ژاکلین وودسون
کتابهای محشر ژاکلین وودسون بسیار زیاد اند و جا برای قرار دادنشان در لیست، بسیار کم! در آخر، «هر مهربانی» را انتخاب کردیم که به زیبایی توسط ایبی لوییس تصویرنگاری شده. مایا دختر جدید در مدرسه است که لباسهایی ژولیده و کفشهای نامناسبی برای زمستان پوشیده است. هیچکس نمیخواهد با او بازی کند؛ نه حتی کلویی که کنارش نشسته و در نهایت مجبور میشود با نتایج نامهربانیهایش روبهرو شود. (برای سنین ۵ تا ۸ سال.)
از ماری ویگلی کاپ و منیر دی. محمد
آبیا ملکهی کمپ پناهندگی شیملبا است؛ چون بیشتر از همهی دوستانش آنجا بوده است و با عشق و تاجی از شاخههای اقاقیا بر سرزمینش فرمانروایی میکند. «هرکجا که بروم» پرترهای احساسی از زندگی در یک خانوادهی پناهنده و تفکری عمیق از مفهوم خانه است. آیا کمپ خانه تلقی میشود؟ پس «خانهی ابدی» که پدر آبیا رؤیایش را میبیند، چه؟ و آیا قرار است زمانی که به آنجا میرسد، باز هم ملکه باشد؟ (برای سنین ۶ تا ۹ سال.)
از کلی یانگ
میا تانگ ۱۰ ساله، در مهمانسرای خانوادهاش پشت میز ورودی میایستد و از بزرگترین رازش نگهداری میکند؛ پدر و مادرش مهاجران را مخفی میکنند و به آنها اجازه میدهند که به طور رایگان، در اتاقهای خالی مهمانسرا بمانند. میا میخواهد نویسنده شود، اما انگلیسی زبان اولش نیست. نویسنده، کلی یانگ، این داستان قدرتمند را با اقتباس از تجربهی شخصیاش و داستانهای مهاجرانی که در در مهمانسرای خانوادهاش میماندند، نوشته است. (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از جودیث ویورست و ری کروز
الکساندر از لحظهای که با آدامس گیر افتاده در موهایش بیدار شد، میدانست که هیچ اتفاق خوبی انتظارش را نمیکشد. و حق با اوست؛ در غلات صبحانهاش هیچ اسباببازیای پیدا نمیشود، معلمش نقاشیاش را دوست ندارد و تلویزیون صحنههای بوسیدن پخش میکند. کتابی عالی برای هر کسی که تا به حال در چاه بدبختی بوده است. حتی بزرگترها هم میتوانند از بین مشکلات الکساندر، آرامش را بیابند. یکی از داوران نظرسنجی، خوانیتا گیلز، میگوید این کتابی است که تصمیم گرفت در روز آخر زندگی مادرش از کنار تخت برایش بخواند. (برای سنین ۲ تا ۴ سال.)
یک داستان خانوادگی از بومیان آمریکا
از کوین نوبل میلارد و جوانا مارتینز نیل
کوین نوبل میلارد، نویسنده، که یکی از اعضای ملت سمینول است، به خبرگزاری انپیآر گفت که نتوانسته کتابهایی با موضوع بومیان آمریکایی پیدا کند که راجع به شخصیتهای تاریخی همچون ساکاگاویا یا پوکوهانتس نباشند. «هیچ کتابی راجع به آدمهای زندهای که کتانی میپوشیدند، که شکلات میخوردند یا با مادربزرگشان کیک میپختند، نبود.» به همین خاطر، این قطعه را به عنوان پیشکشی به غذای مورد علاقهای خلق کرد که خانوادههای بومی آمریکایی را دور هم جمع میکند. (برای سنین ۳ تا ۶ سال.)
از وِرا بی ویلیامز
مادر رزا در یک غذاخوری کار میکند. رزا نیز بعضی اوقات آنجا کار میکند؛ پوست پیازها را میکند، نمکدانها را میشوید و سکههای پنیاش را پسانداز میکند تا برای مادرش یک صندلی بخرد، چون تمام وسایلشان در یک آتشسوزی که آپارتمانشان را به «زغال و خاکستر» تبدیل کرد، از دست دادند. و ذرهذره، با سختکوشی و همکاری، رزا و مادرش بهترین صندلی ممکن را پیدا میکنند. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از ایزابل کوینترو و زیکی پنیا
دِیزی رامونا هر روز منتظر پاپایش میماند تا از سر کار برگردد؛ چون پس از آن، میتواند سوار بر پشت موتورسیکلت پدرش، دورتادور شهرشان را بگردد. نویسنده، ایزابل کوینترو، به انپیآر گفت که این داستان، پیشکشی عاشقانه برای پدر خودش و کودکیاش در کرونا، کالیف، است. «داستان خیلی شخصی است، اما در عین حال، داستانیست که به خصوص بچههای لاتین در نقاط دیگر کشور نیز میتوانند از آن لذت ببرند و با آن ارتباط برقرار کنند.» تصویرگری گرم و پرنشاط زیکی پنیا این خاطرات کودکی را زنده میکند. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از مین له و دَن سانتَت
وقتی که کودک بود، مین له عاشق پدربزرگ و مادربزرگش بود، اما نمیدانست به آنها چه بگوید. او این دشواری را در«به هم جذب شده» حل میکند؛ داستانی دربارهی پسری با پدربزرگش که یاد میگیرند از طریق عشق مشترکشان به نقاشی، با هم ارتباط برقرار کنند. له به خبرگزاری اِنپیآر گفت:«و بعد، رابطهشان از آنجا اوج میگیرد.» (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از سعدیه فروغی و حاتم علی
یاسمن یک کلاس دومی شجاع و مصمم است که همه نوع شغلی را امتحان میکند: ابرقهرمان، نویسنده، آشپز، مسئول باغ وحش، حتی وقتی که نمیداند اوضاع از چه قرار است. اما او همیشه کیف میکند؛ به لطف تفکر سریع و حمایت از طرف خانوادهی بزرگ پاکستانی-آمریکاییاش. (برای سنین ۵ تا ۸ سال.)
از مَتیو اِی چِری و وَشتی هَریسون
این داستان دوست داشتنی که بر اساس فیلم کوتاه برندهی اسکاری نوشته شده، دربارهی پدری که یاد میگیرد موهای دخترش را، که به هر جهت پیچ میخورد، فر میخورد و تاب بر میدارد، مرتب کند، شما را با اشکهای شوق تنها میگذارد. خالق آن، متیو چری به خبرگزاری اِنپیآر گفت که از دوستانش که پدرهایی جوان هستند، الهام گرفته و «آنها حاضرند هرکاری که لازم است برای دختران کوچکشان بکنند.» (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از بائو فای و تی بویی
ساعاتی قبل از طلوع خورشید، پدر بائو فای او را به آرامی برای سفر ماهیگیری بیدار میکرد. نه برای تفریح، بلکه برای تأمین غذای خانواده. و هنگامی که ماهیگیری می کردند، پدر بائو برایش داستانهایی دربارهی یک حوضچهی دیگر، در سرزمین مادریشان ویتنام تعریف میکرد. تصویرگری بسیار زیبا و آرام تی بویی برای این داستان دوستداشتنی دربارهی پیوند میان یک پدر و پسر، بینقص است. (برای سنین ۶ تا ۸ سال.)
از گِرترود چَندلِر وارنِر
هیچکس نمیداند با خواهر و برادران یتیم شده، هِنری، وایولِت، جِسی و بِنی، چه کار کند، و آنها هم نمیخواهند با پدربزرگی که هیچوقت ملاقات نکردهاند، زندگی کنند. بنابراین، واگن جعبهای متروکهای را خانهیشان می کنند و تلاش میکنند خودشان زندگی کنند. اما این فقط اولین داستان از بیش از ۱۵۰ ماجراجویی بچههای جعبهای است، که آخر سر به پدربزرگشان ملحق میشوند (که معلوم میشود خیلی پولدار و مهربان است) و تبدیل به کارآگاهانی تازهکار، به سبک پسران هاردی و نانسی دِرو میشوند. (برای سنین ۷ تا ۱۰ سال.)
از جنل کنون
یک حقیقت: خفاشها واقعاً ناز هستند و تعداد کمی از آنها از استلالونا، خفاش کوچولویی که وقتی جغدی به سمت مادرش شیرجه میزند، گم میشود و سر از لانهی پرندهای که از جوجههای کوچک پر شده است و سعی دارد خودش را یکی از آنان جا بزند، در میآورد، نازتر هستند. تصویرگری درخشان جنل کنون، به همراه چند صفحه از اطلاعات جالب راجع به خفاشها این کتاب را انتخاب مناسبی برای طبیعتگرایان نوشکفته (یا هر کسی که درک میکند خفاشها ناز هستند) میکنند. (برای سنین ۰ تا ۳ سال.)
از دان فریمن
کبریتی خرسه در یک فروشگاه بزرگ روی یک طاقچه مینشیند و انتظار یک دوست را میکشد؛ اما مادر لیسا حاضر نیست او را بخرد. آخر یکی از دکمههایش گم شده است. جستوجوهای کبریتی در ساعات تعطیلی فروشگاه به دنبال دکمهی گمشدهاش، منجر به راهاندازی شیطنت و خلق داستانی میشود که برای هر کسی که تا به حال به این شک کرده که اسباببازیها زمانی که رویمان را برمیگردانیم، زنده میشوند یا نه، محشر است. (برای سنین ۲ تا ۵ سال.)
«داستانِ فردیناند»
فردیناند صلحجو فقط میخواهد به حال خودش رهایش کنند تا زیر درخت بلوطش بنشیند و گلها را بو کند. و زمانی که خودش را در میدان گاوبازی مییابد، خودداری کردنش از مبارزه (چرا که گلهای لابهلای موهای خانمهای تماشاچی خیلی جالبتر هستند) گاوبازان را گیج میکند. داستانی کلاسیک راجع به آرامشطلبی و پایبندی به خود حقیقیمان. (برای سنین ۳ تا ۵ سال.)
از فیلیپ سی استید و اِرین ای استید
آموس مکگی یک نگهبان باغ وحش و مردی مهربان و وقتشناس است. آموس هر روز سوار یک اتوبوس میشود و همیشه وقت کافی برای سر زدن به دوستان حیوانیاش را دارد. اما یک روز با سرماخوردگی از خواب بیدار میشود و تصمیم میگیرد که در تختش بماند؛ به همین خاطر، دوستان حیوانیاش که نگران شدهاند، روی اتوبوس میپرند تا به ملاقاتش بروند. داستانی دوستداشتنی و آرام در رابطه با کارهایی که دوستها برای یکدیگر انجام میدهند. (برای سنین ۳ تا ۶ سال.)
از رایان تی هیگینز
اوه، نه! بروس، خرس بداخلاق و منزوی، عاشق تخم پرنده خوردن است؛ به جز تخمهایی که انگار پر از جوجه غاز شدهاند. حالا، بروس خانوادهی پر داری پیدا کرده که نمیداند باید با آن چه کند. و بحث فقط راجع به غازها نیست؛ موشها، موشهای جنگلی، روباهها و حیوانات دیگر، همگی در حیاطپشتیاش جمع میشوند. (برای سنین ۳ تا ۵ سال.)
از جان استون
ورق نزن! مگر نمیدانی که در انتهای این کتاب، یک هیولا وجود دارد؟ «گراورِ پیر و بامزه و دوستداشتنی» تمام تلاشش را میکند تا اجازه ندهد که بچهها کتاب را ورق بزنند؛ اما تمام تلاشهایش برای جلوگیری از اینکه خوانندگان بفهمند که هیولا در واقع چه کسی است، کافی نیستند. اوه، نه! چقدر خجالتآور! (برای سنین ۳ تا ۷ سال.)
از رابرت مَککلوسکی
شماها به یک عالمه از کتابهای رابرت مککلوسکی رأی دادید! اما داورها احساس کردند که «زغال اخته برای سال» مؤثرترین کتاب است. سال و مادرش به تپهی زغال اخته میروند تا برای کمپوت درست کردن، زغال اخته جمع کنند. در عین حال، یک خرس مادر و بچهاش در حال چاق کردن خود برای زمستان هستند، و پیچیدگیهایی رخ میدهد.
این داستان که برای اولین بار در سال ۱۹۴۸ چاپ شده، با دو مادر، دو کودک و یک سطل زغال اخته هنوز هم خوانندگان جوان را مسحور می کند. (برای سنین ۳ تا ۷ سال.)
از بِرِندا جِی چایلد و جاناتان تاندِر
«دختر بادی» عاشق داستانهایی است که عمویش دربارهی جشنهای پاو واو قدیم برایش میگوید. و او عاشق جشنهای پاو واو واقعیای است که با عمویش و سگش، «پسر خارشی»، به آنها میرود. یک شب، هنگامی که با لالاییِ طبلها به خواب میرود، رؤیای یک پاو واو تمام سگی را میبیند، که در آن انواع نژادها می رقصند و طبل میزنند، و حتی غذای هندی هم به شرکتکنندگان میفروشند. این کتاب، کتابی شاد و خندهدار است که برای خوانندگان جوان، نگاهی به یک سنت مهم میاندازد. (برای سنین ۳ تا ۷ سال.)
از اورسِلا کِی له گویین و اِس دی شیندلِر
گردهمآوری این لیست به اندازهی خواندنشان تجربهای از کشفیات محسوب میشود. من به خصوص خوشحالم که «بالهای گربهای» را کشف کردم؛ داستانی از اورسلا کی له گوین دربارهی چهار بچه گربه از نژاد تَبی که به صورت غیرقابل توضیحی با بال به دنیا آمدند. تِلما، جِین، هَریِت و راجِر با بالهایشان به دور از کوچهی خطرناکی که در آن به دنیا آمدند پرواز میکنند اما میفهمند که زندگی روستایی هم چالشهای خودش را دارد. تصویرگریهای لطیف استیون دی شیندلر شما را قانع میکند که شاید بالهای گربهای واقعا وجود داشته باشند. (برای سنین ۴ سال به بالا.)
کتابهای هایپِریون برای کودکان
از مو ویلِمز
خوانندگان تقریباً همهی کتابهای نوشته شده توسط مو ویلمز را با رأی برگزیدند، اما متأسفانه چون تنها صد جایگاه در فهرستمان داریم، فقط میتوانستیم یکی را انتخاب کنیم (اما با انتخاب یک مجموعه، اندکی تقلب کردیم). «فیل و خوک» حیوانات ناز و بامزهی کارتونی هستند، اما باید با مشکلاتی جدی دست و پنجه نرم کنند که تمام کودکان در بزرگ شدن با آنها مواجه میشوند؛ همچون شریک شدن، صبر، دوستیهای جدید و غم. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از سینتیا رایلَنت و سوکی استیوِنسون
هِنری کوچک و تنها، هیچ خواهر و برادری ندارد. او خیابانی که در آن زندگی میکند را دوست ندارد و حالا، خانوادهاش برایش ماج را میخرند؛ سگی که از او بسیار بزرگتر است. داشتن یک سگ غول آسا خیلی خوب است، چون هنگامی که در راه مدرسه هستی، به جای گردباد یا ارواح، می توانی به بستنی و باران فکر کنی. (برای سنین ۵ تا ۷ سال.)
از کِیت دیکامیلو و کریس وان دوسِن
کیت دیکامیلو هم نویسندهی دیگری بود که در سرتاسر لیست اصلی نامزدهایمان حضور داشت، اما به نظر داورانمان این مجموعه دربارهی خوک کوچولوی خوب، فوقالعاده و پرانرژی است که نان تُست با کره، ماشین سواری و گاهی معما حل کردن دوست دارد. تصویرگری سرزنده و شیرین کریس وان دوسن هم تصمیم را قطعی کرد. (برای سنین ۵ تا ۸ سال.)
از دِیو پیلکی
ممکن نیست لیستی از داستانهای کودکان بدون دِیو پیلکی بسازید. بنابراین، مرد سگی وارد میشود: نصف سگ، نصف پلیس؛ این مبارز جنایت سرسخت اینجاست تا خطاکاری را بو بکشد، به خصوص وقتی که مربوط به دشمنش، پیتی گربههه باشد که در آزمایشگاه مخفی گربهایاش جرم و جنایت سر هم میکند. (برای سنین ۷ سال به بالا.)
از تومی دِ پائولا
«استرگا نونا» باید میدانست که نباید «آنتونی بزرگ» را با قابلمهی پاستای جادوییاش تنها بگذارد! فقط باید به خانه و باغچهاش رسیدگی کند، اما یک روز که استرگا خانه نیست، تصمیم میگیرد که با قابلمه برای کل شهر شام درست کند. شاید خودتان بتوانید حدس بزنید که بعد چه اتفاقی میافتد. یک سیل پاستای مخوف شاید ترسناک باشد، اما تصویرگری مخملی تومی د پائولا به خوانندگان اطمینان میدهد که در آخر همه چیز درست میشود، تنها شاید کمی چسبناک باشد. (برای سنین ۲ تا ۵ سال.)
از جَن بِرِت
هنر تابناک جَن برت به این داستان محلی اوکراینی دربارهی پسری بیحواس و یک دستکش سفید برفی، جان میبخشد. «نیکی» دستکشهایی از جنس پشم به سفیدی برف میخواهد، مادربزرگش میداند که چنین چیزی خیلی کارآمد نیست، اما برای رضایت او به خواستهاش عمل میکند. وقتی که او یکی از دستکشها را در برف میاندازد، مجموعهای از حیوانات جمع میشوند تا تحقیق و بررسی به عمل آورند؛ حتی یک خرس. (برای سنین ۳ تا ۵ سال.)
از جان شِزکا و لِین اسمیت
بچههای کوچک، مسخره و حالبههمزن هستند. همه این را میدانیم، پس نسخهی وارونه شدهی شاد و بسیار عجیب افسانههای معروف، توسط جان شزکا و لین اسمیت برای خوانندگان کوچک عالی است. (و لازم نیست که حتما یک بچهی کوچک باشید تا فقط از فهرست محتوای این کتاب رودهبر شوید، حتی قبل از اینکه برسید به داستانهایی مثل «شرت ورزشی قرمزی» و «سیندرلپوستچروکین».) (برای سنین ۳ تا ۷ سال.)
از گریس لین
هر بچهای که به ماه نگاه کرده و مانده که چرا تغییر شکل میدهد، عاشق داستان «ستارهی کوچک» میشود که با مادرش یک کیک ماه میپزد، اما نمیتواند در برابر یک گاز کوچک مقاومت کند؛ سپس یکی دیگر و یکی دیگر. پس از این داستان، خودتان هم دلتان یک کیک ماه (و یک پیژامهی پر از ستاره و زرق و برق) میخواهد. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از اَشلی بِرایان
خیلی وقت پیش، پرندگان آفریقا تمام رنگهای رنگین کمان را داشتند، اما هیچکدامشان سیاه نبودند، چون توکای سیاه همهی سیاهی را داشت. پس از توکا خواستند که کمی از رنگ زیبایش را به آنها بدهد. تصویرگری پارهکاغذی اشلی برایان، یادآور سبک هِنری ماتیس، به این داستان راجع به حسادت، زیبایی و پذیرش، جانی فوقالعاده زیبا میبخشد. (برای سنین ۳ تا ۸ سال.)
از مَک بارنِت و جان کِلاسِن
آنابل چیزی را پیدا میکند که ظاهراً جعبهای عادی پر از کامواهای عادی است، اما همان کافی است تا یک شهر کامل را با لباسهای بافتنی گرم و نرم و رنگارنگ، بپوشاند، روشنایی بخشد و پیوند بزند. هنگامی که یک دوک بزرگ شرور تلاش میکند تا جعبه را برای خودش بردارد، یاد میگیرد که جرم و جنایت سودی ندارد. داستانی دوستداشتنی دربارهی دختری که قدرت تحول دنیای اطرافش را دارد. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از شَنون هِیل، دین هِیل و لوین فَم
شاهدخت؟ ابرقهرمان؟ چرا جفتش نباشد؟! «شاهدخت مَگنولیا»، که الهام گرفته از دختر نویسنده، شَنون هِیل، است که اصرار داشت شاهدختها نمیتوانند سیاه بپوشند، هم میتواند با دوشیزهها شیرینی اسکون بخورد و هم با هیولاها، یا یک ابر بوگندوی مرموز یا یک هیولای دریایی بجنگد. (بعضی شاهدختها هیچوقت استراحت نمیکنند، حتی در ساحل). (برای سنین ۵ تا ۸ سال.)
داستانهای محلی سیاهپوستان
از ویرجینیا هَمیلتون، لِئو دیلِن و دایان دیلِن
ویرجینیا هَمیلتون، که خودش از نوادگان بردگانی است که از طریق راهآهن زیرزمینی فرار کردند، داستانهای محلی سیاهپوستان همچون «شیر پسر، خرس داداش و خرگوش داداش» و «چگونه نِهِمایا آزاد شد» را به سبکی ساده و قدرتمند بازگویی میکند. در کنار تصویرگری دلپذیر لئو و دایان دیلن، شما داستانی بینقص برای ساعات قصهگویی دارید. (برای سنین ۸ سال به بالا.)
از کریستینا سونتورنوات
یک تغییر سحرآمیز و الهام گرفته از تایلند در داستان «بی نوایان». در شهر «شاتانا»، مردی به اسم فرماندار، تمام روشنایی را ایجاد میکند. این روشناییها برای «پانگ»، که در زندان متولد شده، معنی آزادی میدهند، اما هنگامی که فرار میکند، متوجه میشود که آزادی تنها برای ثروتمندان است. «ناک»، دختر زندانبان، مصمم است که پانگ را دستگیر کند، اما جستوجویش کشفیاتی ناراحت کننده را افشا میکند. (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از روث استایلز گانِت و روث کریسمَن گانِت
اوج فراواقعگرایی کودکانه. اگر «باجه عوارضی شبحی» را دوست دارید، این داستان را امتحان کنید که دربارهی پسر کوچکی به نام «اِلمِر الویتر» (پدر راوی داستان در کودکی) است که با یک گربهی ولگرد سخنگو دوست میشود و راهی ماجراجویی دیوانهواری در یک جزیره، در میان رودخانههای گِلی، ببرهای درنده، و شیرهای خوشتیپ میشود، تا یک اژدهای راهراه زرد و آبی رنگ را نجات دهد. (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از بیل مارتین جونیور، جان آرشِمبو و لوییس اِلِرت
«الف به ب گفت و ب به پ: بالای درخت نارگیل میبینمت». این شعر سرزنده، که یک قطعهی ادبی معروف مخصوص بلند خواندن است، داستان مسابقهی حروف الفبا برای رسیدن به بالای یک درخت نارگیل میباشد. «چیکا چیکا بوم و بوم، آیا جای کافی خواهد بود؟» ما شما را به چالش میکشیم که این را برای کودکی بخوانید و به رقص درنیایید. (برای سنین ۱ تا ۴ سال.)
از اینوسانتو ناگارا
الفبای فعال اجتماعی شدن از اینوسانتو ناگارا، ایدههای طرفداری محیط زیست، فمینیسم، حقوق بشر و دموکراسی را برای کوچکترین خوانندگان سادهسازی میکند. تصویرگری جسورانه و تابناک و قافیههای سرزنده، این کتاب را به گزینهای مناسب برای بلند خواندن نیز تبدیل میکند. (و راستی، در هر صفحه هم یک گربه قایم شده است، می توانید پیدایش کنید؟) (برای سنین ۳ تا ۷ سال.)
از جولیا دونالدسون و اَکسِل شِفلِر
چیزی به اسم زمختالو وجود ندارد! یا دارد؟ یک موش زبل با تحریکِ زمختالوی مخوف، از چنگ یک روباه فرار میکند، و زنجیرهای از اتفاقات به مرور عجیبتر (و لذت بخشتر) را به راه میاندازد، که همگی در بیتهایی گفته شده که بلند خواندنشان همه جور کیفی میدهد. (برای سنین ۳ تا ۵ سال.)
داستان و عکس
از وریجینیا لی بورتون
آیا کسی هست که یک تکهی عظیم ماشینآلات را دوست نداشته باشد؟ داستان وریجینیا لی بورتون که اولین بار در سال ۱۹۳۹ چاپ شده، درمورد «مایک مولیگان» و بیل بخارش، «ماری آن» است که به دهه ها حفاری در چالهی شنبازی الهام بخشیده است، و به طور به یاد ماندنیای باعث شده که رامونا کوئیمبی بلند بلند بیندیشد که آیا مایک هیچوقت فرصت دستشویی رفتن را پیدا کرد یا نه. (برای سنین ۴ تا ۷ سال.)
از جولز فایفِر
جورج سگی کوچک است که نمیتواند پارس کند. او میتواند میومیو، اوینک اوینک، و کواک کواک کند، اما پارس کردن؟ هرگز. وقتی که مادر سرخوردهاش او را به دامپزشکی میبرد، راه حل مشکلاتش باعث غافلگیری بزرگی میشود. تصویرگری جولز فایفر، سادهگرا اما بسیار ابرازگر است و علاوه بر آن، خیلی کیف میدهد که داد بزنید «مووو!»، «اوینک!» و «کواک کواک!». (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از باب شیا و لِین اِسمیت
«آبخور دِرایواتِر»، مشکل وزغ دارد، به خصوص «برادران وزغی» بدرفتار، که طلایتان را میدزدند و به چیلیتان اهانت میکنند. اما ناگهان امید، آرامآرام، سوار بر پشت لاکپشتی فرا میرسد: «رایان»، بچه کلانتر ۷ ساله، که خیلی درمورد وزغها اطلاعات خاصی ندارد، اما در مورد دایناسورها، چرا. شاید همین کفایت کند. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از آندِرهآ بیتی و دِیوید رابِرتز
اِیدای جوان، کنجکاوی سیریناپذیری دارد: «او با چرا شروع کرد، و سپس چی، چگونه، کجا و تا زمان خواب باز هم برگشت به چرا.» از اینکه چرا رُزها خار دارند تا اینکه چرا بینیها مو دارند، و اینکه این بوی بَد در خانه از کجا میآید، اِیدا توئیست همه چیز را در نظر میگیرد. از خالقان «ایگی پِک معمار» و «رُزی ریویِر مهندس». (برای سنین ۵ تا ۷ سال.)
از بیجی نوواک
بله، این کتاب واقعاً هیچ عکسی ندارد. اما نویسنده، بی جی بلاسکوویچ، میگوید: «کتابها اینگونه کار میکنند: هرچیزی که کلمات بگویند، خواننده هم باید بگوید.» و شرط میبندیم کودکان شما عاشق این میشوند که مجبورتان کنند حرفهایی مانند «بلورک!» یا «تنها دوست من در کل دنیا یک اسب آبی به اسم بو بو بات است.» یا «بادونگیفیس!» را بگویید. (برای سنین ۵ تا ۸ سال.)
اشعار و نقاشیهای شِل سیلورستاین
از شل سیلورستاین
چند نفر از شمایی که این متن را میخوانید، هنوز قطعههایی از «جایی که پیادهرو تمام میشود» را به خاطر دارید؟ وقتی که آشغالها را بیرون میگذارید، به «سارا سینتیا سیلویا استات» فکر میکنید؟ آیا در قسمت میوه و سبزیجات فروشگاه مکث میکنید و به یک هلوی واقعی فکر میکنید؟ و اگر نه، چرا؟ (برای سنین ۶ تا ۸ سال.)
داستان حقیقی چهار زن سیاهپوست و رقابت فضایی
از مارگو لی شترلی و لورا فریمن
مارگو لی شترلی داستان پیشگامانهی خود دربارهی زنان ریاضیدان سیاهپوست در ناسا را برای خوانندگان جوان ویرایش میکند؛ همراه با تصویرگری گوشهدار و جواهرگونهی لورا فریمن. انتخابی عالی برای هر ریاضیدان یا فضانورد آینده، و برای هر پدر و مادری که باید به کودکانش در خانه آموزش دهد. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
«چگونه ماری واکر خواندن یاد گرفت»
از ریتا لورین هابرد و اوگه مورا
زندگی ماری واکر از جنگ داخلی آمریکا تا جنبش حقوق مدنی جریان داشت. او در سال ۱۸۴۸ در بردگی به دنیا آمد، در ۱۵ سالگی آزاد شد، با انواع شغلها از خانوادهاش حمایت کرد و از همهی آنها بیشتر عمر کرد، و در سال ۱۹۶۳ در کلاس سوادآموزی ثبت نام کرد و خواندن و نوشتن یاد گرفت. تصویرگری نقاشگونهی اوگه مورا متمم زیبایی است برای این داستان دربارهی اینکه چطور هیچوقت برای یادگیری زیادی مسن نیستید. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
زندگی باشکوه جوزفین بِیکِر
از پاتریشیا هروبی پاول و کریستین رابینسون
این کتاب بسیار زیبا، کودکان را با شکوه و عظمت جوزفین بیکر آشنا میکند؛ نه تنها با رقصهای شگفتیآورش، بلکه با زندگی پر از فعالیت اجتماعی و خدماتش، از جمله سخنرانی در کنار دکتر مارتین لوتر کینگ جونیور روی پلههای یادبود لینکلن در سال ۱۹۶۳. کلمات آهنگین پاتریشیا هروبی پاول و تصاویر براق و هیجانانگیز کریستین رابینسون این کتاب را به لذتی کامل برای خوانندگان و شنوندگان تبدیل میکنند. (برای سنین ۷ تا ۱۰ سال.)
از آرنولد لوبِل
دوزیستان، کُتهای ورزشی و دوستیِ بادوام. در طول چهار کتاب، «قورباغه» و «وزغ» شنا و سورتمهسواری میکنند، به دنبال دکمههای گمشده میگردند، کلوچه میپزند، باغچه پرورش میدهند و به طور کلی، در طول سال با هم کیف میکنند. ای کاش دوستیهای بزرگسالان هم به سادگی و محکمی دوستی قورباغه و وزغ بود. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از اِلس هولملاند میناریک و موریس سِنداک
الس هولملاند مینارک این داستان که دربارهی یک خرس و مادرش است را برای دخترش نوشت، تا صبحها قبل از مدرسه برایش بخواند. الس این کتاب را همانند همهی نسخههای اولیهی کتابهایش روی کاغذ نوشت، چون هیچوقت تایپ کردن را یاد نگرفت. همراه با تصویرگری دلپذیر و پشمالوی موریس سنداک، کلمات لطیف میناریک برای کوچکترین خوانندگان عالی هستند. (برای سنین ۴ تا ۸ سال.)
از آتینوک و لارن توبیا
«آنا هیبیکوس» در «آفریقا، آفریقای باشکوه» در یک محوطه همراه با خانوادهی بزرگ و بامحبتش زندگی میکند. آتینوک، داستانگوی نیجریهای، مجموعهای شگفتانگیز دربارهی زندگی در آفریقای غربی معاصر پدید آورده است. آنا را همراهی کنید که در مورد جهان خارج از دیوارهایش یاد میگیرد، و با ترس از اجرا و بارش برف برای اولین بار، روبهرو میشود. (برای سنین ۴ تا ۱۰ سال.)
از جوآنا مِدینا
«جوآنا» در بوگوتای کلمبیا زندگی میکند و عاشق نقاشی، سگش، لوکاس، و کلم غنچهای است. (آیا میدانستید در اسپانیایی اسمشان «ریپولیتا»ست؟) این داستان یک تور سرزنده و دوستداشتنی در دنیای جوآناست که پر از کلمات اسپانیایی برای یاد گرفتن است. در عین حال، جوآنا هم باید انگلیسی تمرین کند و خیلی دربارهاش مشتاق نیست. (برای سنین ۵ تا ۸ سال.)
از اَبی هَنلون
«دُری» جوانترین عضو خانوادهاش و دارای عطشی برای توجه و قوهی تخیلی پرکار است. او همچنین دشمنی به نام «خانم گابل کراکر» دارد. خوانندگان جوان عاشق دنبال کردن دُری در کارهایی مانند نبرد با هیولاها، دزدان دریایی و چیزهایی عادیتر مانند پیدا کردن و نگه داشتن دوست میشوند. (برای سنین ۶ تا ۸ سال.)
از باربارا پارک
«جونی بی جونز» حدودا ۶ سالش است! و برای همهچیز هیجانزده است؛ به خصوص اسپاگتی و کوفته قلقلی. و راستی، «بی» مخفف «بئاتریس» است. این مجموعه وارد فهرست اتحادیهی کتابخانههای آمریکا از ۱۰۰ بهترین کتاب ممنوعه یا به چالش کشیده شده در سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ شده است. ظاهراً بعضی بزرگسالان فکر کردند که جونی جسور و حرّاف، الگوی خوبی نیست؛ ما مخالفیم. (برای سنین ۶ تا ۹ سال.)
از آنی باروز و سوفی بِلَکال
«آیوی» آرام و ساکت است، «بین» پر سر و صدا و مسخره. آیوی میخواهد که یک جادوگر باشد، بین میخواهد بازی کند. طبیعتاً، آنها آخر سر بهترین رفیق هم میشوند و با هم دچار انواع دردسر میشوند؛ از آنجایی که ذهنیتشان درمورد همه چیز، از پیدا کردن دایناسورها گرفته تا راه انداختن کمپ تابستانی خودشان، «چرا که نه؟» است. (برای سنین ۶ تا ۱۰ سال.)
از سارا پِنیپَکِر و مارلا فرِیزی
«کلمنتین»، یک کلاس سومی با روحیه و مو سرخ، در شروع این مجموعه هفتهی خیلی بدی را میگذراند (قرار است چند دفعهی دیگر نزد مدیر مدرسه احضار شود؟) اما قول میدهیم که اوضاع بهتر شود. طرفداران رامونا کویمبی با کلمنتین، برادرش اسفناج (که این اسم واقعیاش نیست)، و مارگارت، رفیق صمیمی اندکی مغرورش، خیلی کیف میکنند. (برای سنین ۶ تا ۱۰ سال.)
از رِنه واتسون و نینا ماتا
«رایان هارت» میخواهد خوبی همه را ببیند، حتی وقتی که به خاطر داشتن اسم پسرانه اذیتش میکنند؛ باید تحمل کند، پدرش اخراج شده و خانوادهاش باید به خانهای کوچکتر نقل مکان کنند. اما رایان، وقتی که با مشکلات روبهرو میشود، همیشه به دنبال راههای ساخت آفتاب است. (برای سنین ۷ تا ۱۰ سال.)
از دیوید والیامز
داستانی لذتبخش و بیرحمانه به سبک رولد دال. «شیلا» با پدر و مادرخواندهی بداخلاقش زندگی میکند، توسط هم کلاسیاش اذیت و توسط معلمش تمسخر میشود. تنها دوستش یک موش است که از روی برند توالت آپارتمانش، اسمش را «آرمیتاژ» میگذارد. اما آیا حقیقت دارد که «برت» ترسناک، که در کامیون غذا فروشیاش جلوی مدرسه همبرگر میفروشد، همبرگرهایش را از موشهای چرخ شده درست میکند؟ (برای سنین ۸ به بالا.)
از ایبی وایت و فِرِد مارسلینو
این کتاب دلیل وقتی است که در ۷ سالگی تلاش کردم با داد زدنِ «کو هووو» در بیرون منطقهی قوهای باغ وحش ملی، با آنها صحبت کنم. ایبی وایت اندازهی یک طاقچهی کامل کتابهای معروف کودکان نوشته است، اما این داستان راجع به یک قوی شیپورزن لال که عشقش را با یک شیپور واقعی اغوا میکند، لایق توجه خیلی بیشتری است. (برای سنین ۸ تا ۱۲.)
از جِنِی مارکز
در روز تولد ۱۲ سالگیاش، «زوئی واشنگتن» نامهای از پدری که هیچوقت او را ندیده است، میگیرد، که بخاطر جرمی که میگوید مرتکب نشده، زندانی است. آیا او بی گناه است؟ زوئی تصمیم میگیرد راجع به آن تحقیق کند، اما مخفی نگه داشتن تحقیقاتش از خانوادهاش و در عین حال موفق شدن در کارآموزی قنادیاش برای رسیدن به آرزوی شرکت در یک مسابقهی آشپزی تلویزیونی، کار بسیار سختی است. (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از جین بِردزال
طرفداران «کفشهای باله» و مجموعهی «گرین نو» عاشق داستان این چهار خواهر میشوند که میروند تا تابستانشان را در کلبهای روستایی در محوطهی یک کاخ بزرگ بگذرانند. هر خواهر یک شخصیت خاص و برازنده دارد؛ خوانندگان جوان پس از تمام شدن کتاب میخواهند که وقت بیشتری با آنها بگذرانند؛ خوشبختانه چهار کتاب پندرویک دیگر هم وجود دارد. (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از جِری کِرفت
طرفداران رِینا تِلگِمایر عاشق کتاب تصویری جری کرفت دربارهی «جردن» کلاس هفتمی میشوند، که در حالی که جزو تنها کودکان رنگینپوست سطحش است، تلاش میکند در مدرسهی خصوصی جدید و مجللش جا بیفتد. تنها کاری که میخواهد انجام دهد، کشیدن داستانهای مصور است؛ حال، چطور میتواند به خود و محلهاش وفادار بماند و همزمان با مدرسهی جدیدش کنار بیاید؟ (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از پیتر براون
«راز» که یک ربات است، در جزیرهی متروکهای از خواب بیدار میشود. چطور به آنجا رسیده؟ خدا میداند! تنها چیزی که میداند این است که باید زنده بماند، و زنده ماندن شامل دوست شدن با سمورهای دریایی و بچه غازها، صخرهنوردی و پناه گرفتن از طوفانهاست. تا اینکه راز بالاخره یادش میآید که چه کسی است و چرا در این جزیره قرار دارد. (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از جانی مارسیانو، امیلی چِنووِث و راب مومارتز
خیلی از افراد فکر میکنند گربههایشان آدم فضایی اند، اما «کلاد» واقعاً هست. او یک زمانی فرماندار ارشد سیارهی «لیتیربوکز» بود، اما تخت پادشاهیاش را از دست داد و به زمین تبعید شد؛ پس با «راج بانرجی» که به خاطر شغل جدید مادرش به روستاهای اورگون تبعید شده است، اشتراکات زیادی دارد. فصلهای کتاب بین راج و کلاد عقب و جلو میروند، و روایت کلاد از زندگی جدیدش دیوانگی خندهدار و اغراقآمیز بهترین فیلمهای کم بودجه را دارد. (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از ماد هارت لاولِیس و لوییس لِنسکی
همیشه میگوییم که این نظرسنجیها فهرستهای رتبهبندی شده تحویل نمیدهند، و واقعا هم همینطور است، اما اگر اشاره نکنم که کتابهای «بتسی تیسی» ماد هارت لاولیس، دربارهی دوستی بادوام بین دو دختر جوان، بیشترین آرا را بین تمام کتابهای این فهرست گرفتند، از حق گذشتهام. این مجموعه با خوانندگانش بزرگ میشود؛ در ابتدا، «بتسی» و «تیسی» کودکانی کوچک هستند، و آنها را در طی ماجراجوییهایی جادویی و واقعی میبینیم، و در آخر، با آنها به عنوان زنانی جوان و متأهل خداحافظی میکنیم. (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از اَسترید لیندگِرِن
البته که «پیپی لانگستاکینگ» خیلی خوب است، اما تاحالا «رانیا، فرزند دزد» را دیدهاید؟ او در قلعهی پدرش، وسط یک طوفان به دنیا آمد؛ رانیا مهربان و شجاع رشد کرده است. او با «بِرک»، پسر یک دزد رقیب دوست میشود و وقتی که در طول یک زمستان سخت برایش غذا میبرد، پدرش رهایش میکند. در آخر، یک زندگی ماجراجویانه را همراه با برک تجربه میکند. (نگران نباشید، همه در انتها با هم آشتی میکنند.) (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از دونالد جی سُبُل
یک شاهکار! «لروی براون» (نه آن بَده) یک نابغهی ۱۰ ساله است که به ازای روزی ۲۵ سنت، معما حل میکند، و هیچ پروندهای برایش ناچیز نیست. معمولاً معماها برای پدرش، رئیس پلیس است و معمولاً مربوط به دشمنش، قلدری به نام «باگز مینی» میشوند. او با رفیق و همکارش «سالی کیمبال» همراه است که بعضی وقتها پرونده را با متوجه شدن چیزهایی که «دایرةالمعارف» متوجه نشده، حل میکند. (برای سنین ۸ تا ۱۲ سال.)
از جن وانگ
«کریستینِ» ساکت و درسخوان، و «مونِ» سرزنده و شلخته، دوستی غیر محتملی دارند. آنها هنگامی که مون و خانوادهاش همسایهی کریستین میشوند، پیوندی صمیمانه تشکیل میدهند. مون یک راز دارد: او تصاویری بهشتی میبیند و صداهایی میشنود که به او میگویند که متعلق به این زمین نیست. اما این تصاویر یک دلیل خیلی بد و زمینی دارند، و کریستین باید قدرت خودش پیدا کند تا دوستی که مون نیاز دارد باشد، در حالی که دارد برای جانش میجنگد. جن وانگ این داستان دلگرمکننده دربارهی دوستی در میان دشواری را، که نامزد جایزه «دربان کتاب» سال ۲۰۱۹ شد، بر اساس کودکی خودش نوشته است. (برای سنین ۸ تا ۱۲.)
از تریسی باپتیست
هشداری منصفانه: مجموعه «جامبیها»ی تریس باپتیست ترسناک است، خیلی ترسناک. اما «کورین لا مِر» از هیچ چیز نمیترسد، به خصوص جامبی، چون همه میدانند که آنها تخیلی اند، نه؟ اما یک شب، چشمانی زرد را در جنگل میبیند که میدرخشند، و خیلی زود میفهمد که باید از تمام حیله و نیرنگش استفاده کند تا جامبیها را از جزیرهاش دور نگه دارد. (برای سنین ۹ تا ۱۲ سال.)
از رابرت استیونز
«دِیزی وِلز» و «هِیزِل وانگ» که دوستانی صمیمی هستند، کاری را انجام میدهند که همهی زنان جوان و مبتکر در مدرسهی شبانهروزی میکنند: راهاندازی یک آژانس کارآگاهی. هنگامی که هیزل جنازهی معلم علوم را کف ورزشگاه پیدا میکند، خیلی زود با اولین پروندهی واقعیشان روبهرو میشوند. و این تازه اول کارِ این زوج کارآگاه و مدرسهی پر از قتلشان است. (برای سنین ۱۰ به بالا.)
از تیم فِدِرل
بچههای پرانگیزهی باشگاه درام عاشق این سهگانه دربارهی پسری در یک شهر کوچک با آرزویهای بزرگ شرکت در برادوی میشوند. «نِیت فاستر» آرزوی ترک کردن شهر «جانکبورگ» در ایالت پنسیلوانیا را دارد، تا در یک نمایش برادوی شرکت کند (یا حداقل یکی ببیند). سپس یک چیز فوقالعاده اتفاق میافتد: یک مصاحبهی عمومی برای نمایش موزیکالی بر اساس داستان «ایتی» اعلام میشود، و او حتماً باید به آن برسد. (برای سنین ۱۰ سال به بالا.)
از لیندا سو پارک
ما کتابهای «خانهی کوچک» را در این فهرست قرار ندادیم، آنها از قبل جزو فهرست «صندلی عقب» بودند. اما خوانندگانی که خواهان یک داستان مرزی هستند، با «هانا»، یک دختر چند نژادی که در منطقهی داکوتا در سال ۱۸۸۰ بزرگ میشود، دوست خوبی میشوند. نویسنده، لیندا سو پارک، شباهتهای بین هانا و «لارا اینگالز» را عمدی ایجاد کرد، چون از آنجایی که در یادداشت نویسندهاش گفته، وقتی که بچه بود عاشق کتاب های «خانهی کوچک» بود؛ اما می دانست که پدر و مادر اینگالز هیچوقت نمیگذاشتند لارا «با شخصی مثل من، که سفیدپوست نیست، دوست بشود.» (برای سنین ۱۰ تا ۱۲ سال.)