بلال سخنگوی نهضت پیامبر

برای آن‌که مکتبی را درست بشناسیم باید به دست‌آوردها و پرورده‌هایش نگاه کنیم که چه شاگردانی به‌بار آورده و چه انسان‌هایی را ساخته، به انسان‌سازی مکتب اسلام نگاه کنیم: بلال علم نیاموخته و تمدن ندیده، انسانی گمنام و بی‌نشان، پابرهنه و شلاق خورده در سایه ایمان و عمل و فداکاری و پارسایی، موذن پیامبر شده که نه تنها با زبانش بلکه با مغز و گوشت و پوست و استخوان و دل و روح و جانش اذان می‌گفت و کلمه توحید، هویت و ماهیت او را تشکیل می‌داد.