کتاب ستارگان سیاه

این داستان های کوچک هر یک برای پروراندن مقصودی و آشکار کردن اندیشه ای خاص است. البته قوه و تصور اختراع در آن به کار رفته ولی اساس آن خصال و رفتار و پندار کسانی است که شاید برخی از ایشان را شما بشناسید ولی تا این اندازه در روح ایشان موشکافی نکرده باشید این داستان ها عیناً مانند آن اثرهای ادبی نویسندگان اروپایی نوشته شده که آنها را به زبان فرانسه نوول می نامند و در ادبیات جدید حتی به رمان های مفصل نیز ترجیح می دهند زیرا که از یک سوی نوشتن آن از رمان بسیار دشوارتر است و نویسنده مطلب مهمی را که می توانسته است در زمانی در صحایف و حتی مجلدات بسیار بنویسد، باید با نهایت ایجاز و رسایی در چند صحیفه ی کوچک جای دهد و همان نتیجه را بگیرد و شیره ی مطلب را چنان بکشد و چنان عصاره ای از آن ترتیب دهد و حشو و زائد را آن چنان بپیراید که در یکی چند دقیقه خواننده از آن نتیجه بردارد. از طرف دیگر خوانندگانی هستند که حوصله یا وقت برای آن که رمان درازی را بخوانند ندارند و اگر بریده بریده بخوانند رشته ی مطلب از دستشان می رود، ناچار باید برای این گونه از خوانندگان چنین داستانهای کوچک [را] پرداخت.