کتاب تبعیدی ها و تبعیدگاه های عصر پهلوی

نقش تبعیدی‌ها در افشاگری علیه سلطنت پهلوی و گسترش آموزه‌های نهضت امام خمینی در تبعیدگاه‌ها و در نتیجه گسترش دامنه‌ی اعتراضات و بالاخره پیروزی انقلاب مستلزم تبیین جایگاه، نقش و عملکرد نیروهای مذهبی در کلیت دوره‌ی پهلوی است. از این رو در این اثر ضمن بررسی سیر مختصر وقایع، تحلیل چرایی و چگونگی محوریت این نیروها در فرایند انقلاب اسلامی مورد بازکاوی قرار ‌گرفته است. از فردای تبعید امام، روحانیون مبارز با مسئولیت بیشتر، امر مبارزه را به دوش گرفتند و در این راه زندان، تبعید و بسیاری از محدودیت‌ها و محرومیت‌ها را به جان خریدند. خطای مهم‌تر هیئت‌حاکمه، تبعید مستمر روحانیون مبارز به مناطق محروم و دورافتاده‌ی کشور بود. روحانیون و مبارزین تبعیدی با بهره‌برداری از همان ظرفیت‌های فرهنگی و دینی در تبعیدگاه‌ها نظیر مساجد، مجالس مذهبی، اقامه‌ی نماز جماعت، ارتباط با علما و رجال بومی مذهبی و …، خود وسیله‌‌ای برای انتقال پیام و آموزه‌های انقلابی به اقصی نقاط کشور شدند. روحانیون در خلال تبعید و تبلیغ، همان ظرفیت نهفته‌ی دینی اهالی را بازیابی و احیا می‌کردند، زیرا آموزه‌های انقلابی تبلیغ‌شده توسط آنان برگرفته از فرهنگ بومیِ توده‌های مذهبی بوده و در نتیجه پذیرش آن به راحتی امکان‌پذیر می‌نمود، حال آنکه اندیشه‌های چپی، ملی‌گرایی و … فاقد این امتیاز بودند.