کتاب واقعی چیست

کتاب حاضر، جستاری به‌قلم جورجو آگامبن، خاستگاهش پیشامدی اسرارآمیز است راجع‌ به بیست‌وپنجمِ مارس 1938، وقتی اِتّوره مایُورانا، از دانشجویان ممتاز اِنریکو فِرْمی، سوارِ کشتی‌ای از مبدأ پالرمو به‌مقصد ناپولی، ناپدید می‌گردد. چطور ممکن است اویی که مستعدترین فیزیک‌دانِ نسلش بوده این‌طور به‌یکباره مفقودالاثر شده باشد؟ از آن‌زمان تاکنون، حدس‌وگمان‌ها حکایت می‌کند از آنکه مایُورانا فیزیک را کنار گذاشته و غیاب پیش گرفته چون، مقدم بر همه، متوجه شده بوده شکافت هسته‌ای لابد منجر به تولید بمب اتمی خواهد شد. اما جستار آگامبن فرضیه‌ای دیگر را مبنا می‌سازد. نویسنده، از طریق تحلیل موشکافانۀ مقالۀ خودِ مایُورانا تحت‌عنوان «ارزش قوانین آماری در علم فیزیک و علوم اجتماعی»، که نشان می‌دهد چگونه در فیزیک کوانتومی واقعیت در احتمال حل می‌شود، و در مکالمه با تأملات سیمون وِی در موضوع موردبحث، می‌گوید مایُورانا با آب شدن و به زمین فرو رفتنش شخصِ خود را مبدل کرده به سایْفِری عبرت‌انگیز از وضعیت امر واقعی در جهانِ احتمال‌باورِ ما. به این نحو، فیزیک‌دان سؤالی پیشِ روی علم گذاشته کماکان جواب‌نادیده: واقعی چیست؟