کتاب‌جم
20 توصیه و راهکار امتحانی برای دانش‌آموزان مضطرب
آیا به دنبال بهترین راهکارهای امتحانی برای از بین بردن اضطراب در نطفه هستید؟ بیایید صبح ایده‌آل امتحان بعدی‌تان را تصور کنیم.
وقتی گوشی شما زنگ می‌خورد هنوز زود است. همچنانکه خورشید از پنجرۀ اتاقتان سرک می‌کشد، کمی حرکات کششی انجام می‌دهید. معمولاً چندبار آلارم را قطع می‌کردید تا چند دقیقۀ دیگر بخوابید اما امروز این کار را انجام نمی‌دهید. احساس می‌کنید به خوبی استراحت کرده‌اید و آمادۀ یک روز خوب هستید.
همچنانکه از تخت پایین می‌آیید دلشوره‌ای ندارید. در عوض احساس موفق و مقاوم بودن می‌کنید.
در حالی که با فراغ خاطر صبحانه می‌خورید آرام هستید، با والدینتان گپی می‌زنید، و از در خارج میشوید. شاید از داشتن امتحان زیاد خوشحال نباشید اما نگران آن هم نیستید.
حالا روی نیمکت خود نشسته‌اید و برگۀ امتحان روبه‌روی شماست.
احساس آمادگی دارید. می‌دانید اگر سر یک سوال گیر کردید از کدام مهارت‌های امتحانی استفاده کنید. سپس وقتی برگۀ امتحانی خود را تحویل می‌دهید احساس فوق‌العاده‌ای دارید زیرا می‌دانید بهترین عملکرد خود را داشته‌اید.
یک روز باورنکردنی به نظر می‌رسد، اینطور نیست؟
اگر سر امتحان‌هایتان مضطرب هستید، این سناریوی خیالی برای شما صرفاً خیالی است.
پس از صحبت و کار کردن با بیش از 20 هزار دانش‌آموز، اینجا هستم که به شما بگویم:
با رهنمودهای درست، میتوانید در امتحان‌ها عملکرد بهتری داشته باشید و بر اضطراب امتحان نیز غلبه کنید.
برای شنیدن توصیه‌ها آماده‌اید؟ بیایید بهترین راهکارهای امتحانی مرا مرور کنیم تا امتحان بعدی را بترکانید!
چگونه مهارت‌های امتحانی خود را تقویت کنید؟
اگر می‌خواهید بدانید چگونه مهارت‌های امتحانی خود را تقویت کنید، با مطالعۀ سبک‌های مختلف سوال شروع کنید.
در مقالۀ «راهنمای کامل برای آزمون‌ها و امتحانات» به طور دقیق به این موضوع پرداخته‌ام و به بهترین نکته‌ها برای انتخاب پاسخ درست در زمانی که جواب را نمی‌دانید اشاره کرده‌ام.
در این نوشته، برخی توصیه‌ها برای انواع رایج سوالات امتحانی را مرور می‌کنیم.
راهکارهای امتحانی درک مطلب
1. درک ساختار متن
اگر پاسخ سوال درک مطلب را به یاد نیاوردید متن را دوباره بخوانید. از ابتدای متن شروع کنید و به طور سطحی نگاهی به آن بیاندازید تا پاسخ را پیدا کنید. حالا نوبت سوال بعدی است. شما پاسخ این سوال را هم به یاد نمی‌آورید. بنابراین به ابتدای متن برمی‌گردد و دوباره می‌خوانید تا به جواب برسید. سوال سوم هم به همین ترتیب.
ایراد این رویکرد چیست؟ شما با خواندن مستمر متن با خطر از دست دادن زمان مواجه میشوید. اگر بدانید باید در کجا به دنبال جواب باشید، انرژی امتحانی ارزشمندی را ذخیره می‌کنید.
این متن‌ها معمولاً دارای بخش آغازین، میانه، و پایانی هستند. بخش آغازین مقدمۀ قضیه را بیان میکند. در این قسمت به دنبال پاسخ سوالاتی باشید که با «چه زمانی» و «در کجا» شروع می‌شوند. بخش میانه جایی است که مسئله یا مشکلی مطرح می‌شود. در اینجا به دنبال جزئیات و توصیفات خاص‌تر باشید. انتهای متن نیز به ارائۀ راه حل برای مسئله یا بیان خلاصۀ قضیه می‌پردازد.
2. همزمان با خواندن متن، یادداشت بردارید
از نوشتن روی برگه هراس نداشته باشید. دور یا زیر اطلاعات کلیدی خط بکشید. با نوشتن چندین کلمه در حاشیۀ متن، خلاصۀ پاراگراف را بیان کنید. درک چارچوب کلی متن عالی است، اما اگر یادداشتی داشته باشید که بلافاصله شما را به جواب هدایت کند بهتر است.
راهکارهای امتحانی سوالات تشریحی
3. طرح کلی آماده کنید
می‌دانم وسوسه‌انگیز است که بلافاصله بنویسید و تفکرات خود را روی کاغذ بیاورید، مخصوصاً اگر وقت کمی داشته باشید. اما پیش از شروع به نوشتن، کمی وقت برای نوشتن طرح کلی بگذارید. حتی چند کلمه دربارۀ بخش‌های اصلی متن، پاسخ شما را سازماندهی خواهد کرد.
4. شروع انفجاری داشته باشید!
بهترین ایده‌های خود را برای انتهای نوشتۀ خود نگه ندارید. در عوض سعی کنید از همان ابتدا توجه معلمتان را جلب کنید. با این راهکارهای امتحانی جلوۀ خوبی از خودتان نشان خواهید داد. همچنین اگر وقتتان تمام شد آرامش خیال خواهید داشت زیرا می‌دانید که بهترین نظرات خود را نوشته‌اید.
5. متقاعدکننده بنویسید
در سوالات نوع «صحیح یا غلط»، پاسخ شما یا درست و یا نادرست است. اما سوالاتی که از شما نوشته می‌خواهند منعطف‌تر هستند. بسیاری از معلمان بخشی از امتیاز را به بیان واضح تفکراتتان اختصاص می‌دهند. بنابراین پس از بیان ایده‌ای، شواهد مناسبی برای پشتیبانی از آن مطرح کنید. فراموش نکنید که در بخش نتیجه‌گیری به اصل حرف خود برگردید.
راهکارهای امتحانی سوالات چندگزینه‌ای
6. همۀ گزینه‌ها را به دقت بخوانید
شاید 99 درصد مطمئن هستید که گزینۀ الف درست است اما باز هم بقیۀ گزینه‌ها را بخوانید. با این کار از اشتباهات مسخره جلوگیری می‌کنید و برگۀ خود را با اعتماد به نفس تحویل می‌دهید.
7. پاسخنامۀ خود را مجدداً چک کنید
ممکن است به سوالات آخر برسید و یکدفعه متوجه شوید که شمارۀ سوال با پاسخ شما تطابق ندارد. در حالی که چند دقیقه وقت دارید کل صفحه را پاک می‌کنید و دوباره پاسخنامه را پر می‌کنید.
از این اشتباه استرس‌زا اجتناب کنید. جواب را هم در برگ سوالات و هم در پاسخنامه علامت بزنید. پس از علامت زدن هر پاسخ، مطابقت شمارۀ سوال با جواب را بررسی کنید.
شما سخت تلاش کرده‌اید. نگذارید یک اشتباه مانع نمرۀ خوبتان شود.
راهکارهای امتحانی سوالات صحیح و غلط
8. حواستان به عبارات منفی باشد
نمی‌تواند، نیست، نمی‌باشد
عبارات منفی معمولاً گمراه‌کننده هستند. اگر به سرعت پاسخ دهید ممکن است سوال را برعکس متوجه شده باشید. اینجور سوالات را با دقت بیشتری بخوانید.
9. حدس بزنید!
هیچ سوالی را خالی نگذارید. هیچ سوالی مخصوصاً سوالات صحیح و غلط را بی‌جواب نگذارید زیرا احتمال حدس درست شما 50/50 است. اگر وقت شما رو به پایان است و نمی‌توانید باقی سوالات را بخوانید، «صحیح» را انتخاب کنید. تحقیقات نشان می‌دهند که در بیش از نصف مواقع، «صحیح» درست است.
توصیه‌های امتحانی بیشتر
حال که برخی توصیه‌ها دربارۀ انواع مختلف سوالات را مرور کردیم، برخی از توصیه‌های امتحانی اثبات‌شدۀ خود را بیان می‌کنم.
آمادگی برای امتحان
من به آمادگی برای امتحان در دقیقۀ 90 اعتقاد ندارم. به همین خاطر است که بسیاری از برترین راهکارهای امتحانی من دربارۀ این است که یاد بگیریم دانش‌آموز خوبی باشیم. راهکارهای بعدی:
10. تمرین اعتماد به نفس کنید.
اعتماد به نفس یک مهارت است، نه احساسی که گاهی هست و گاهی نیست. افرادی که با اعتماد به نفس امتحان می‌دهند با رضایت به استقبال فرایند امتحان می‌روند. آنها فقط بر گرفتن نمرۀ خوب تمرکز نمی‌کنند، بلکه خوب می‌دانند که اشتباه کردن، تا زمانی که باعث آموختن آنها شود، ایرادی ندارد. هدف، پیشرفت است، نه کمال‌گرایی.
ممکن است بگویید:« بسیار خوب، اما چطور اعتماد نفس خود را بیشتر کنم؟»
تاکید مثبت را امتحان کنید.
تاکید مثبت یعنی جملۀ مثبتی دربارۀ خودتان را مکرراً تکرار کنید.
«من سخت‌کوش هستم.»
«من می‌توانم نمرات خوب بگیرم.»
«من منظم هستم.»
تاکیدات مثبت به معنای بیان آرزوهایتان نیست. مطالعات نشان می‌دهند که تکرار جملات مثبت می‌تواند ذهن را آرام کند، اعتماد به نفس را افزایش دهد، و احتمال نتیجۀ خوب را بالا ببرد. وقتی احساس کردید که اضطرابتان بیشتر شده است، تاکیدات مثبت خود را تکرار کنید. نفس‌های آهسته و عمیق بکشید.
اعتماد به نفس مانند هر مهارت دیگری نیاز به تمرین دارد. به خودتان زمان بدهید تا اعتماد به نفس خود برای زمان امتحان را بهبود ببخشید.
11. به شیوۀ درست مطالعه کنید
اگر نمرات خوب می‌خواهید باید مطالب را درک کنید.
تحقیقات نشان می‌دهند که جلسات فشردۀ لحظه‌آخری اثر ندارند.
در عوض، برنامۀ مطالعه تنظیم کنید. برنامه‌ریزی مناسب به شما کمک میکند تا متمرکز بمانید، زمان خود را به طور منطقی مدیریت کنید و حواس‌پرتی نداشته باشید.
به یاد داشته باشید تقویت اعتماد به نفس هم درست مانند وقتی است که یاد می‌گیرید چگونه نمرات خوبی کسب کنید، مهم این است که به طور موثر مطالعه کنید نه اینکه زیاد بخوانید.
اگر در مورد برنامه‌ریزی و برنامۀ مطالعه خود به کمک نیاز دارید «فهرست بررسی هفتگی شاگرد اول» را نگاه کنید.
12. بایستید و قدم بردارید
آیا می‌خواهید توجه، حافظه، و تمرکز خود را افزایش دهید؟
زمان آن رسیده است که قدم بردارید.
همانطور که در مقالۀ خود دربارۀ توصیه‌های مدیریت زمان برای دانش‌آموزان اشاره کردم، مغز شما ورزش را دوست دارد. بیست دقیقه فعالیت برای بهبود عملکردهای مغز مانند حافظه، توجه و تفکر کافی است.
ورزش منظم همچنین به شما کمک میکند استرس و اضطراب را مدیریت کنید. این موضوع بخش مهمی از حفظ سلامت روان شما است.
محققان هنوز در حال پژوهش دربارۀ دلیل این امر هستند، اما یک نظریه این است که فعالیت بدنی باعث ترشح دوپامین و سروتونین شده و حس و حال شما را بهبود می‌بخشد.
ورزش را بخشی از برنامۀ قبل از امتحان قرار دهید. قبل از امتحان، پیاده‌روی سریع و کوتاهی انجام دهید یا ورزش سبک دیگری انجام دهید.
پیش از آغاز امتحان
روز امتحان مهم شماست. از توصیه‌های بالا برای آمادگی استفاده کرده‌اید. شما در حال تصور موفقیت و گفتن تاکیدات مثبت هستید. عالی است!
کار را با راهکارهای امتحانی ذیل ادامه دهید:
13. روتین صبحگاهی داشته باشید
همۀ ما بعضی روزها بی‌رمق هستیم. اما نگذارید روز بی‌رمقی روز امتحان باشد. روتین صبحگاهی کمک خواهد کرد. روتین صبحگاهی را نه فقط روز امتحان بلکه هرروز انجام دهید. روتین شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خوردن صبحانۀ سالم
- ورزش سبک
- رفتن به دستشویی قبل از کلاس
- 15 دقیقه زود رسیدن به مدرسه
چیزی که اهمیت دارد این است که روتین شما برایتان مناسب باشد.
14. فهرست بررسی امتحانی درست کنید
فهرست بررسی امتحانی مثل روتین صبحگاهی باعث خواهد شد بدون استرس لحظۀ آخر برای امتحان احساس آمادگی داشته باشید.
فهرستی از همۀ وسایلی که باید به همراه داشته باشید آماده کنید. برای مثال فهرست شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مداد
- خودکار
- پاک‌کن
- ماشین‌حساب
- لیست معادله‌ها
- سوییشرت
- بطری آب
15. از کافئین بیش از اندازه پرهیز کنید
آیا صبح روز امتحان مستقیم به سراغ قهوه یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌روید؟ اگر به طور منظم کافئین مصرف می‌کنید، نباید در آخرین لحظه روتین خود را تغییر دهید. اما اگر آن فنجان قهوه اضافی را می‌خورید چون فکر می‌کنید به شما کمک میکند تمرکز داشته باشید، شاید بهتر باشد در مورد آن تجدید نظر کنید.
کافئین بیش از حد می‌تواند باعث اضطراب، سردرد، افت انرژی و تنگ‌خلقی شود که همۀ اینها بر نظم ذهنی شما تاثیر منفی می‌گذارد.
همچنین از مصرف بیش از حد کافئین در روزهای قبل از امتحان خودداری کنید. ممکن است به شما کمک کند تا جلسات مطالعۀ خود را بگذرانید، اما ممکن است روی خواب و سطح انرژی شما در روز امتحان تاثیر بگذارد.
در طول امتحان
لحظۀ مهم همینجاست. روی نیمکت خود نشسته‌اید و منتظرید تا معلم برگه‌ها را پخش کند.
این راهکارهای امتحانی را نیز به یاد داشته باشید:
16. به دستورالعمل‌ها توجه کنید
ممکن است وقتی معلم دستورالعمل‌ها را می‌گوید توجه نکنید. به هر حال، شما قبلاً ده‌ها یا حتی صدها امتحان داده‌اید و روند کار را می‌دانید.
با این حال با دقت به صحبت‌های معلم خود گوش دهید. نمی‌خواهید به دلیل رعایت نکردن دستورالعمل‌ها نمره از دست بدهید. به علاوه، معلم شما ممکن است یک یا دو سرنخ را که ممکن است برای آزمون مفید باشد بگوید.
17. متمرکز بمانید اما در صورت نیاز وقت استراحت در نظر بگیرید
دوست شما، جنی، در حال حاضر برگۀ خود را تحویل می‌دهد. هنری روی صندلی کناری شما مدام با خودکارش ور می‌رود. از پنجره به بیرون نگاه می‌کنید و دانش‌آموزانی را می‌بینید که به تمرین فوتبال می‌روند، و این موضوع همۀ چیزهایی را که باید قبل از مسابقات بسکتبال آخر هفته‌تان انجام دهید را به یادتان می‌آورد…
حواس‌پرتی‌های بی‌شماری در طول هر امتحان وجود دارد، و همانطور که باید یاد بگیرید چگونه هنگام مطالعه تمرکز داشته باشید، کار شما قبل از شرکت در آزمون، تقویت مهارت‌های حواس‌جمعی است. بنابراین میتوانید فقط روی آزمون خود تمرکز کنید.
همانطور که گفته شد، اگر ذهن شما پریشان است سریعاً استراحت کنید.
وضعیت بدن خود را بررسی کنید. کمی آب بخورید. کش و قوسی به بدن خود بدهید. چند نفس عمیق بکشید. بهتر است زمانی که حواستان پرت می‌شود مکث کنید و توجه خود را دوباره به دست بیاورید نه اینکه اهمیت ندهید.
اگر متوجه شدید که افکار یا نگرانی‌های دیگری به ذهنتان خطور میکند، آنها را روی یک تکه کاغذ یادداشت کنید. بعد از امتحان میتوانید به آنها فکر کنید.
در «راهنمای کامل آزمون‌ها و امتحانات»، نکات بیشتری را در مورد نحوۀ مدیریت بهتر زمان در طول آزمون به اشتراک می‌گذارم، همچنین ترفند شمارۀ یک خود را برای اطمینان از اینکه امتحان خود را به موقع تمام کنید بیان می‌کنم.
18. روی آنچه می‌دانید تمرکز کنید
حتی اگر کاملاً آماده باشید، احتمالاً چند سؤال وجود دارد که پاسخشان را نمی‌دانید.
اشکالی ندارد.
برخی راهکارهای امتحانی وجود دارد که میتوانید از آنها برای حدس دقیق و بهبود شانس پاسخگویی صحیح استفاده کنید. (اطلاعات بیشتر در مورد آن را در زیر ببینید.)
اعتماد به نفس خود را حفظ کنید. بر آنچه می‌دانید تمرکز کنید.
از سوالاتی که مطمئن نیستید بگذرید. شما میتوانید بعداً به آنها مراجعه کنید و حدس درستی بزنید.
19. بدانید که معلمتان دوست دارد شما عملکرد خوبی داشته باشید
حتی آن معلم فوق‌العاده سختگیر که عاشق طرح سوالات گمراه‌کننده و تشریحی‌های طولانی است؟
بله، حتی چالش برانگیزترین معلم شما هم می‌خواهد که موفق شوید.
حال که این را می‌دانید، اگر سوالی دارید، از پرسیدن نترسید!
معلم شما نمی‌تواند پاسخ را بگوید، اما ممکن است بتواند دستورالعمل‌ها را روشن کند. و اگر سوالی دارید، احتمالاً شخص دیگری نیز همان سوال را دارد.
20. بعد از امتحان دربارۀ امتحان صحبت نکنید
زنگ می‌خورد. برگۀ خود را تحویل می‌دهید و سه دوست صمیمی‌تان را می‌بینید. نظرسنجی از همدیگر شروع می‌شود! برای سوال 10 چی نوشتی؟
برای آن سوال تشریحی چالش‌برانگیز چی نوشتی؟
می‌دانم که برایتان جذاب خواهد بود اگر شما و همکلاسی‌هایتان پاسخ‌های یکسانی را انتخاب کرده باشید، اما اگر پاسخ‌های شما متفاوت باشد، ممکن است شما را بیشتر مضطرب کند.
و اگر بعد از آن روز یا روز بعد امتحانات دیگری دارید، اضطراب غیرضروری می‌تواند تمرکز و عملکرد شما را تضعیف کند.
وقتی به خوبی آماده میشوید، امتحان خود را می‌دهید و می‌دانید که بهترین عملکرد خود را انجام داده‌اید، این همۀ چیزی است که اهمیت دارد.
راهنمای جامع امتحانات
این مقاله تنها نمونه‌ای از راهکارهای امتحانی من است. این راهکارها به شما کمک می‌کنند تا در امتحان بعدی خود بهتر عمل کنید، بنابراین آنها را امتحان کنید!
اما این چیزی است که باید بدانید…
نکاتی که من به آنها پرداختم فقط یک مقدمه هستند.
در طول سال‌ها، من برنامۀ نهایی برای عملکرد خوب در امتحانات را کشف کرده‌ام.
این راهنما حاوی بیش از 90 راهکار امتحانی است و برای هر دانش‌آموزی که می‌خواهد فوراً عملکرد خود را بهتر کند، اوضاع را تغییر می‌دهد. من مطمئنم که اگر این نکات را اعمال کنید نمرات شما حداقل 20 تا 30 درصد بهبود می‌یابد.
با آرزوی بهترین‌ها برای امتحان بعدی!