کتاب آینه دلان

دوستى تعريف می‌كرد كه نيمه شبى در محله‏‌اى غريب با كوچه‏ه‌اى تنگ، به گوشه سپر اتومبيل پارك شده‏‌اى زدم و به عنوان يک امر عادى و انسانى، شماره‏‌ام را ضمن عذرخواهى روى شيشه آن ماشين گذاشتم. از تعريف الباقى ماجرا می‌گذرم فقط اين دوست گرامى از دست مزاحمت‏‌هاى مكرر آن صاحب اتومبيل چنان خسته شده بود كه در نهايت معادل نقاشى نيمى از اتومبيل آن شخص را (كه يادگار چند سال رانندگی‌‏اش بود!) داده و خلاص شده بود!

جداى از ورود به بحث قضاوتِ چنين اتفاقى، بارها از زبان بسيارى شنيده‏ام (و ديده‏ام) كه در جامعه ما تاوانِ راستگويى و صداقت بيشتر از دروغگويى و دورويى است. يعنى خيلی‌‏ها با ديدن و يا تجربه كردن مواردى از اين دست كه صداقت و راستگويى موجب عوارضى برايشان شده و كسانى از اين رفتارِ انسانى آنها سوءاستفاده‏‌هاى عجيبى كرده‌‏اند، آنها را به سوى همرنگى با جماعت! و دروغ مصلحت‌‏آميز سوق داده است. تكرار عبارت «گليم خود را از آب كشيدن» و «شهرِ دزدان با دزديدنِ عصا از نابينا» آدم را به فكر وا می‌دارد كه آيا واقعاً اين تعايبر منصفانه هست و بايد در اين احوال از راستى دور شد تا ضربه بيشتر و ناجوانمردانه‌‏اى نخوريم؟ آيا ما در قبال كسى كه با صداقت و راستگويى، فرصتى به ما داده كه امكان سوءاستفاده در آن وجود دارد، رعايت انصاف و عدالت را كرده‌‏ايم؟