خوب مثل مرده ها

نامزد جایزه بهترین کتاب داستانی نوجوانان گودریدز سال 2021

از کتاب های پرفروش نیویورک تایمز

نقد و بررسی کتاب خوب مثل مرده‌ها اثر هالی جکسون

پیپا فیتز-آموبی هنوز در شوک اتفاقی است که در پایان تحقیقات قبلی‌اش رخ داد. او به‌زودی به دانشگاه کمبریج خواهد رفت اما پیش از آن به یک پرونده‌ی جدید برمی‌خورد… و این بار همه‌چیز در مورد پیپ است.

پیپ به تهدیدهای آنلاین به مرگ عادت کرده است، اما یک مورد توجه او را جلب می‌کند، کسی که مدام می‌پرسد: وقتی ناپدید شوی چه کسی به دنبالت خواهد گشت؟ شخصی به دنبال پیپ است و می‌داند که او کجا زندگی می‌کند. پلیس از ورود به ماجرا امتناع می‌ورزد و پیپ ارتباطی بین تعقیب‌کننده و قاتل سریالی محلی پیدا می‌کند.

قاتل شش سال است که در زندان بوده است، اما پیپ مشکوک است که مرد به اشتباه پشت میله‌های زندان است. همان‌طور که بازی مرگبار جلوتر می‌رود، پیپ متوجه می‌شود که همه‌چیز در لیدل کیلتون بالاخره در حال تکمیل شدن است. اگر پیپ پاسخ‌ها را پیدا نکند، این بار اوست که ناپدید می‌شود…

این یک پایان بزرگ و از بسیاری جهات خیره‌کننده برای یک سه‌گانه گیرا است، همچنین جسارت و مسیر کاملاً شگفت‌انگیزی که طی می‌کند قابل‌تحسین است. سطح تعلیق به حد افراطی می‌رسد زیرا داستان به جاهای تکان‌دهنده‌ای می‌رسد و با چندین لحظه ناراحت‌کننده و اقدامات یک شخصیت اصلی که عمیق‌ترین دگرگونی‌ها را در بر دارد، اغلب غیرقابل تصور می‌شود.

این کتابی است که به سادگی نمی‌توانید آن را کنار بگذارید، زیرا داستان به مرحله‌ای می‌رسد که بسیار جذاب می‌شود و شما نفس خود را در رویدادهای دیوانه‌کننده‌ای که در حال وقوع هستند حبس می‌کنید. نتیجه، بسیار لذت‌بخش و دراماتیک است و چیزهای زیادی برای تحسین کردن وجود دارد، از جمله اینکه نویسنده چطور این‌قدر بی‌باکانه با مفهوم عدالت روبرو می‌شود.

همان‌طور که پیپا فیتز آموبی برای اولین سال دانشگاه خود آماده می‌شود، تنها چیزی که می‌تواند به آن فکر کند مرگی است که اخیراً شاهد آن بوده و اینکه مسئولیت آن به گردن او است. او مرتباً دچار فلش بک می‌شود و مدام خون روی دست‌هایش می‌بیند و در نتیجه‌ی اتمام سری دوم پادکست موفقش، راهنمای یک دختر خوب برای قتل، او همچنین باید با افترایی که توسط مکس هستینگز نفرت‌انگیز علیه او مطرح شده است، مبارزه کند.

پیپا که هنوز از تخلفات قضایی اخیر عصبانی است، شروع به جستجوی پرونده جدیدی برای بررسی می‌کند تا بتواند جهان‌بینی آسیب‌دیده خود را نجات دهد و زندگی خود را به مسیر اصلی بازگرداند، اما به‌زودی مورد هدف یک تعقیب‌کننده قرار می‌گیرد. هنگامی که او تعدادی مجسمه گچی بدون سر را در خارج از خانه خود و کبوترهای مرده رها شده‌ای را در خیابان می‌بیند، نگرانی‌های خود را به پلیس گزارش می‌دهد، پلیس به دلیل نداشتن مدرکی مبنی بر اینکه این حوادث تهدیدی علیه او بوده از کمک خودداری می‌کند.

پس از یک جستجوی آنلاین، او و دوست‌پسرش راوی، پیوندی به یک قاتل زنجیره‌ای محلی پیدا می‌کنند که از تکنیک‌های مشابهی برای پنج قربانی خود استفاده می‌کرده و به دلیل استفاده از نوار چسب مشهور شده بوده است. قتل‌ها شش سال پیش متوقف شدند و مردی به نام بیلی کاراس پس از اعتراف مجرم شناخته شد، اما وقتی پیپا به پرونده نگاه می‌کند به سرعت متوجه می‌شود که قاتل نوار چسبی واقعی هنوز آزاد است و او هدف بعدی اوست.

پس از اولین کتاب فوق‌العاده این مجموعه با پیچ و تاب‌ها و چرخش‌های فوق‌العاده و به دنبال آن دنباله‌ای که اعتیادآور و قانع‌کننده بود، اما نقاط ضعف خود را داشت، همگی در انتظار بودیم که ببینیم کتاب آخر چه چیزی به ارمغان می‌آورد. رمان قبلی با یک یادداشت جذاب به پایان رسید زیرا داستان به سمت و سویی غیرمنتظره می‌رفت، بنابراین قرار بود داستان در اینجا ادامه یابد. با این حال، پیش‌بینی اینکه نویسنده تا کجا پیش خواهد رفت غیرممکن بود و پاسخ بسیار فراتر از آن چیزی است که می‌توانید تصور کنید.

فصل‌های ابتدایی این کتاب بسیار کند هستند، اگرچه حس اساسی تهدید همیشه وجود دارد و ما اطلاعاتی از وضعیت ذهنی آسیب‌دیده پیپا پس از رویدادهای اخیری که شاهد آن بوده است به دست می‌آوریم. هنگامی که تهدیدهای فرد ناشناس بیشتر و ارتباط او با قاتل سریالی مشخص می‌شود، داستان بالاخره واقعاً شروع به تنش می‌کند.

آنچه که از این پس اتفاق می‌افتد بقیه داستان را شکل می‌دهد و فقط می‌توان آن را به یک روش توصیف کرد – خدای من! هر اتفاقی که از پی دیگری می‌آمد مرا مبهوت و متحیرتر می‌کرد. این بار سؤال این نبود که داستان چطور پایان می‌یابد، بلکه سؤال این بود که قرار است چطور به پایان مدنظر برسیم و تا نحوه‌ی رسیدن به این پایان تا حد زیادی راضی‌کننده است. پیچیدگی و توجه روشمند به جزئیات که نویسنده در سراسر پرونده نشان می‌دهد قابل توجه و بسیار هوشمندانه است، حتی اگر بحث در مورد قتل و اجساد مرده کمی به هم ریخته باشد.

یکی از مفاهیم تکراری در این کتاب «چرخه» است و چنین مفهومی با توجه به اینکه نویسنده همواره به نقاط جزئی کتاب‌های قبلی باز می‌گردد جای تحسین دارد. ممکن است فکر کرده باشید که برخی از سؤالاتتان هیچ‌گاه پاسخ داده نخواهند شد اما در نهایت هیچ‌چیزی از قلم نیفتاده و در نتیجه پایان بندی کتاب حتی بهتر از چیزی است که انتظارش را داریم.

گاهی اوقات داستان به شدت ترسناک می‌شود. فاش شدن هویت قاتل نوار چسب پیچیدگی بزرگی نداشت. زنجیره‌ای از رویدادها بود که فاکتور شوک را ایجاد می‌کرد. پیام‌هایی که به نظر می‌رسد در مورد عادلانه بودن سیستم عدالت کیفری هستند، رسا و واضح است و این همان چیزی است که این داستان را به چنین روایت قدرتمندی تبدیل می‌کند. در نهایت عدالت شاعرانه اجرا می‌شود، البته به شیوه‌ای نه چندان اخلاقی.

مانند دو کتاب قبلی، این کتاب نیز قالبی چندرسانه‌ای دارد، اما به میزانی بسیار کمتر چون هیچ گزارش تولید یا پادکست جدیدی همراه با کتاب منتشر نشده است. این بار هم کتاب کاملاً به صورت سوم شخص نوشته شده است و وضعیت ذهنی آشفته پیپا را با تصویرسازی‌هایی از استرس پس از سانحه، همراه با رفرین هایی که در ذهن او تکرار می‌شوند و به عنوان مکانیزم مقابله‌ای عمل می‌کنند، به تصویر می‌کشد.

علیرغم همه اینها و وضعیت کم‌خوابی پیپ، او مثل همیشه بسیار تیزبین و باهوش است. هنوز هم دیدن شخصیتی که در ابتدای مجموعه آن‌قدر دوست‌داشتنی و با دنیا در جنگ بود و کارهایی را انجام می‌داد که هرگز انتظارش را نداشتید جذاب است. پیپا یک بازمانده است، در این مورد اشتباه نکنید.

راوی در اینجا نقش بسیار مهم‌تری ایفا می‌کند که خود نقطه‌ی قوت جداگانه‌ای به شمار می‌رود. وفاداری و حس شوخ‌طبعی او خواندن داستان را لذت‌بخش می‌کند و در عین حال در اینجا جنبه‌های دیگری از شخصیت او را می‌بینیم زیرا زندگی او تحت تأثیر اقدامات پیپا قرار می‌گیرد. همچنین نات دا سیلوا قوس شخصیتی بسیار تأثیرگذاری را از سر می‌گذراند.

در مورد مکس هستینگز، یک فرد بیمار که تنها رقیبش در مخاطرات وحشتناک، خود قاتل نوار چسب است، هیچ‌چیز خوبی وجود ندارد. در جاهای دیگر، برخی از جذاب‌ترین صحنه‌ها مربوط به کارآگاه بازرس هاوکینز است که تعامل او با پیپا باعث می‌شود که داستان به ویژه در بخش‌های انتهایی فوق‌العاده پرتعلیق باشد.

برای چنین شهر کوچکی، به نظر می‌رسد که جنایات زیادی در لیدل کیلتون اتفاق می‌افتد و این احساس خطر زمانی که پیپا توسط فرد ناشناس تعقیب می‌شود، آشکارتر نیز می‌شود. روایت داستان به اندازه‌ی خود آن پرتلاطم است و با وجود این که گاه می‌تواند خسته کننده باشد اما همچنان بر روی شخصیت پیپا تمرکز زیادی دارد.

فضا بسیار تاریک‌تر از زمانی است که ما برای اولین بار با همه این شخصیت‌ها در شروع این سه‌گانه آشنا شدیم. پایان بندی کمی عجولانه به نظر می‌رسد زیرا عواقب طولانی مدت اقدامات ناامیدکننده پیپا نامشخص است، اما نه در حدی که به طور جدی به داستان آسیب برساند یا آن را کمتر هیجان‌انگیز کند.

به طور کلی، داستانی بسیار تپنده که هر طرفدار دو کتاب قبلی این مجموعه کاملاً از آن شگفت‌زده می‌شود. چیزهایی اتفاق می‌افتد که هرگز انتظارش را نخواهید داشت و هریک از جزییات به نوعی برای تکمیل داستان حیاتی است و اگر فکر می‌کنید پیپا فیتز آموبی را می‌شناسید، باید در عقیده‌ی خود تجدید نظر کنید. کتابی پرتعلیق و عمدتاً خارق‌العاده برای تکمیل آنچه از بسیاری جهات است، یک سه‌گانه به شدت بی‌نظیر است.

جمع بندی

من این سه‌گانه را دوست دارم و احتمالاً این کتاب مورد انتظارترین داستانی بود که بالاخره موفق به خواندنش شدم. بسیاری از اتفاقات کتاب مرا شگفت‌زده کردند. داستان ممکن است به جاهای تاریکی برسد، اما در کل این کتاب یک کتاب عالی است.