کتاب دفترهای تئاتر

این مجموعه دربرگیرنده‌ی نامه، مقالات، و گفت‌وگوهایی است که در زمینه‌ی “هنر نمایش” به نگارش درآمده، که از آن جمله است: “اییسن و پرداخت شخصیت‌های نمایشی/ سهیلا نجم”، “اییسن و تاملات ایرانی/ محمد رضایی‌راد”، “آواها و گوناگونی لحن‌ها/ تیتریانو فراتوس، ترجمه‌ی مهدی فتحی” و “بیانیه‌ی تئاتر نو/ پی‌یر پائولو پازولینی، ترجمه‌ی مهدی فتحی”. برای نمونه در مقاله‌ی نخست، بررسی شخصیت و چگونگی آفرینش آن در آثار هنریک ایبسن با توجه به چند نمایش‌نامه‌ی کلیدی او مطمح نظر قرار گرفته است. در این مقاله به تصریح نگارنده: “ایبسن بر خلاف بسیاری از نمایش‌نامه‌نویسان، می‌کوشد درکمال فشردگی، زندگی قهرمانان خود را به ما نشان دهد و بحرانی که درگیر آن می‌شویم یا به تعبیر دیگر در آن شرکت می‌کنیم، صرفا موقعیتی است برای دوباره‌سازی گذشته‌ی آن‌ها. به عنوان مثال، نمایش‌نامه‌نویسی چون مولیر به ما نمی‌گوید و لازم نیست بگوید که چرا هارپاگون خسیس یا آلسست، تندخو شده است. این‌ها همه شخصیت‌هایی هستند که در حال، زندگی می‌کنند. هیچ‌کس در گذشته‌ی آن‌ها جست‌وجو نمی‌کند و نمی‌خواهد بداند چرا در این شرایط قرار گرفته‌اند. در حالی که ایبسن، برعکس، نه تنها دقیقا ما را از پیشینه‌ای که موجب بروز اختلاف و برخورد میان شخصیت‌ها شده است. مطلع می‌کند، بلکه ضمنا این کار را با جانبداری وکیل‌گونه‌ای انجام می‌دهد”.