سابقه خشونت

ماجراجویی‌های مهم‌ترین فیلم‌ساز کانادایی چند دهه‌ی اخیر، در سال‌های پس‌از یازده سپتامبر و آن‌گاه که رئیس‌جمهور آمریکا مرده یا زنده‌ی اسامه بن لادن را طلب می‌کرد، به فیلمی رسیده بود که مشخصا مواجهه‌ی سبک شخصی او با مجموعه‌ای از ژانرها و مسائلی بود که آمریکایی بودنش عجیب عیان بود. دیوید کراننبربگ، در «سابقه‌ی خشونت» – تاریخچه‌ی خشونت – گویی همه‌ی قهرمانان افسانه‌ای وسترن‌های بزرگ تاریخ سینما را احضار کرده‌، از جویندگان تا نابخشوده، آن‌هم درحالی‌که خود او هیچ‌گاه نسبتی با تاریخ سینما به معنای فیلم‌سازی «سینه‌فیل» نداشته و همان‌گونه که «بارت بیتی» در تک‌نگاری‌ پیش‌رویش گفته‌، او فیلم‌سازی‌ست که بسیاری از چیزهایی که در فیلم‌هایش می‌گوید، به شکلی شخصی و منحصربه‌فرد غیرسینمایی‌ست! شاید به همین دلیل است که فیلم او در لحظه به لحظه‌اش همه‌ی مشخصه‌های ژانری فیلم آمریکایی را زیرورو کرده و گونه‌ای وسترن غیرآمریکایی ارائه می‌دهد که نسبتش با سیاست و وضعیت امروز جهان آمریکایی مشخص است. کتاب «سابقه‌ی خشونت» توصیف و توضیح درست و تعمق‌برانگیزی از چگونگی شکل‌گیری و اکران این فیلم در سه فصل «سابقه»، «خشونت» و «نتیجه‌گیری» است؛ بستری که فیلم در آن واقع شده و دلایل وقوع آن – همان‌طور که قهرمان داستان تا زمانی که دیگر راهی برایش نمانده بود، دست به خشونت نمی‌زد، کراننبرگ هم در آغاز دهه‌ی هفتم زندگی‌اش و پس‌از چهل سال فیلم‌سازی، زمانی این فیلم را ساخت که راهی جز ساختنش برایش نمانده بود! کتاب بارت بیتی، موفق می‌شود به‌خوبی کاری که فیلم سابقه‌ی خشونت با ژانرهای مختلف کرده و آن انگاره‌ی روان‌شناختی و البته منظر پسامدرنش را همراه با حواشی فراوان پیرامونش، تحلیل کرده و توضیح دهد و ازهمین‌روی یکی از بهترین منابع، نه فقط در مسیر مواجهه با این فیلم، بلکه در جهت شناخت کلیت سینمای کراننبرگ است.