فرهنگ زبانزدهای فارسی

زبان فارسی علاوه بر واژه ها، اصطلاح ها، کنایه ها، استعاره ها و مثل ها تعداد زیادی عبارت قالبی دارد که در موردهای ویژه به کار می روند؛ مانند تعارف ها، خوشامدگویی ها، دعاها، نفرین ها، دشنام ها، ستایش ها، تهدیدها، سپاس گزاری ها و متلک ها. این ها هنوز جایگاه واقعی خود را در مقوله های زبان شناسی های فارسی نیافته اند و گاه در میان ضرب المثل ها و زمانی در شمار اصطلاحات آورده می شوند، زیرا برخیشان از یک ضرب المثل، داستان، رویداد تاریخی یا شعر اقتباس شده اند. اما در صورتی که آنا را به درستی رده بندی نکنیم، گروه مستقلی را با ماهیتی متفاوت تشکیل می دهند، که کاربردهای ویژه ای دارند. تا آنجا که مولف جستجو کرده است، نخستین بار در مجله ی ادبستان که در سال ۱۳۰۱ شمسی در مشهد منتشر می شد، از زبانزد تحت عنوان فرمول یاد شده است. به این صورت « جمله هایی هستند غالبا دارای فصاحت که دریک موردی به کار برده شده. » و ما آنها را درنظایر آن مورد به کار میبریم، بدون اینکه زحمتی به خود بدهیم و یک جمله شبیه آن بسازیم. از آن جمله است: دست مریزاد، زنده باد، روز خوش، شب بخیر و امثال آن.