کتاب مذاکرات ایران و آمریکا

این کتاب، شرحی نسبتا کامل از مذاکرات آمریکایی ها با محمد مصدق و دولت زاهدی بر سر مناقشه نفتی برای رسیدن به توافق با بریتانیا است. این شرح به روایت یک طرف مذاکره، یعنی آمریکایی ها است؛ روایتی که در فقدان روایت ایرانی از این مذاکرات اهمیتی بسزا دارد.اسناد منتشره در این کتاب از جلد دهم مجموعه اسناد روابط خارجی ایالات متحده درباره ایران است و با توجه به مفقود شدن یا نابودی بسیاری از اسناد خانه مصدق در جریان کودتای 28 مرداد، تنها روایت از این مذاکرات به حساب می آید.«اسناد سیاسی سفارت آمریکا در تهران»، روایتی جزئی و گیرا از مسائل ایران و تاریخ دیپلماسی کشور است؛ روایتی که علاوه بر شرح بخشی از تاریخ ایران، نمایانگر تجربه ای از مذاکرات دیپلماتیک ایرانیان با یک قدرت خارجی برای توافق با قدرت خارجی دیگر است.این مجموعه تنها شامل اسناد خام نیست و ویراستاران براساس سیاست انتشار اسناد در آمریکا حذفیاتی انجام داده اند که با نقطه چین مشخص شده اند.در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: ماجرای نفت در دوره مصدق همچنان از موضوعات مهم در تاریخ معاصر ایران است؛ ماجرایی که حتی جنبه سیاسی و ژورنالیستی پیدا کرده و این سایه غیرعلمی بر تحقیقات تاریخی موضوع سنگینی می کند. بر مبنای چنین وضعیتی است که مذاکرات نفت به محاق فراموشی رفته و سیاسیون و روزنامه نگاران بدون توجه به آنچه رخ داده، مصدق را به لجاجت در برابر رسیدن به توافق یا اعتماد بیش از حد به آمریکایی ها برای دستیابی به توافق متهم می کند. نکته اینکه هر دو قضاوت فارغ و عاری از نگاه منصفانه تاریخی است؛ قضاوت هایی که عمدتا در پی بهره داری امروزی از گذشته هستند. چنین رویکردی به تاریخ، راه به انحراف و تحریف می برد. بازسازی گذشته می بایست بر مبنای اسناد و منابع باشد نه بر مبنای ذهنیات و منویات سیاسی و ایدئولوژیک. تحلیل هایی از این دست با کمبود اسناد و منابع جلوه گری بیشتری دارند، چرا که نقیضی برای خود نمی بینند. انتشار اسناد داخلی و خارجی این کمبود را برطرف می کند و راه بر تحلیل ها و روایت های ناصواب می بندد.