کتاب صنعت فرهنگ و موسیقی ایرانی

درباره‌ی کتاب :

«صنعت فرهنگ»، دیدگاه مهم و درعین‌حال انضمامی آدورنو، به معنای سلطه ی نوعی خاص از ایدئولوژی این‌ همان‌ ساز و یکسان‌ کننده در عرصه ی فرهنگ و هنر، و تبدیل آثار هنری به سویه‌ ای برای برآوردن سود اقتصادی بیشتر، و در نتیجه، تبدیل آثار به کالاهایی صرفا در جهت تولید و مصرف است که با گسترش این پدیده در هر جامعه‌ ای، شاهد تنزل هرچه بیشتر آثار هنری خواهیم بود. آدورنو با طرح این نظریه، به‌دنبال بیان دغدغه ی اصلی خویش، یعنی مبارزه با امری کلی است که این بار همچون سوژه‌ای سلطه‌ گر، به شکلی کاملا ملموس خود را در جوامع بشری نشان می‌ دهد و موجب نابودی هرچه بیشتر آثار خلاقانه ی فردی در عرصه ی هنر می‌ شود. چنین پدیده‌ ای نه‌ تنها دامن‌ گیر محصولات موسیقایی عام‌ تر است، بلکه سایه ی خود را بر انواع موسیقی جدی‌ تر نیز گسترانیده است و در بسیاری از مواقع موجب می‌ شود که حتی مرز میان این دو نوع موسیقی و شکافی که میانشان از دیرباز قابل تصور بوده است، به‌ آسانی قابل تشخیص نباشد. ازآنجایی‌ که خطر سوژه ی سلطه‌ گر و این‌ همان‌ ساز مطرح‌شده در نظریه ی صنعت فرهنگ، هرچه بیشتر در اندیشه و عمل امروز موسیقی کلاسیک ایرانی احساس می‌ شود، پژوهش انجام‌ شده در این کتاب به‌ دنبال یافتن نشانه‌ هایی در این باب و تطبیق آن با نظریه ی صنعت فرهنگ، با توجه به ساختار موسیقی معاصر کلاسیک ایرانی است، تا از میان چنین تطبیقی، این پرسش ایجاد شود که: چگونه می‌ توان با بهره‌ مندی از تفکر نقادانه ی فیلسوفانی همچون آدورنو، تا اندازه‌ ای از نتایج سلطه ی پدیده‌ هایی چون صنعت فرهنگ فروکاست و در همین راستا، نظر و عمل را در همراهی بیشتر با یکدیگر، قرار داد؟