کتاب خمسه نظامی

خمسهٔ نظامی یا پنج گنج نظامی عنوان مجموعهٔ پنج منظومه – حدود ۲۸۹۰۰ بیت – ملقب به پنج گنج از نظامی گنجوی است، شامل:مخزن‌الاسرار، سرودهٔ ۵۷۰ قخسرو و شیرین، سرودهٔ ۵۷۶ قلیلی و مجنون، سرودهٔ ۵۸۴ قهفت‌پیکر، سرودهٔ ۵۹۳ قاسکندرنامه مشتمل بر دو قسمت به نام‌های شرفنامه و اقبال‌نامه، سرودهٔ ۵۹۹ ق یا به روایتی بین ۶۰۷ و ۶۱۱ قنخستین بار در ۱۸۴۷ م یا ۱۲۵۰ ق در بمبئی و در ۱۲۶۱ ق در تهران به چاپ رسید. نخستین کسی که سعی وافری بر ارائهٔ مجموعه‌ای منسجم و مصحح از آثار نظامی به کار برد وحید دستگردی بود که حاصل کارش بین ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۷ خورشیدی منتشر شد. پس از وی چاپ‌های دیگری نیز انتشار یافت که از جملهٔ آنها مجموعهٔ شش جلدی با تصحیح و توضیح بهروز ثروتیان است که از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۹ توسّط انتشارات توس به چاپ رسید، و بار دیگر در سال ۱۳۸۶ با تصحیح و شرح مجدد توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شد. این اثر در فهرست میراث مستند برنامهٔ حافظهٔ جهانی یونسکو از سوی ایران ثبت گردیده‌است. خمسهٔ نظامی به همت رستم علی‌اف به زبان روسی ترجمه و منتشر شده‌است.در چاپ این اثر، دورهٔ نظامی به تصحیح ی. ا. برتلس اساس قرار گرفته که در اتحاد شوروی پیشین چاپ و منتشر شده است. با توجه به این که تصحیح و تهیهٔ متن علمی – انتقادی آثار نظامی در آکادمی علوم شوروی، از لحاظ تاریخی پس از انتشار هفت پیکر به تصحیح یان ریپکا و کلیات نظامی به تصحیح وحید دستگردی صورت گرفته است و نسخه‌شناسانی که به‌کار تصحیح خمسه می‌پرداخته‌اند، علاوه بر نسخه‌های دستنوشت، از نسخه‌های چاپی یاد شده نیز بهره برده‌اند، این نسخه یکی از معتبرترین نسخه‌های خمسهٔ نظامی به شمار می‌رود.