کتاب خاقان صاحب قران و علمای زمان

کتاب “خاقان صاحب قران و علمای زمان” که با عنوان فرعی (نقش فتحعلی شاه قاجار در شکل گیری روندها و نهادهای مذهبی نو) توسط نشر آگاه به چاپ رسیده نوشته ارزشمند احمد کاظمی موسوی است که به بررسی فرایند نهادسازی در دوران شاه ایران، فتحعلی شاه می پردازد. این کتاب در تلاش است تا صورت بندی جدیدی از توسعه نهاد های مذهبی جدید در دوره این شاه ایرانی ارائه کند. بنابراین نوع خوانش تاریخی نویسنده در این کتاب در نوع خود در ایران کم نظیر است. چون کمتر نویسنده‌ای به چگونگی ظهور اقتدار دینی تازه در عناوین مذهبی جدید پرداخته و علت رشد و غلیان آن‌ها را در یک بستر اجتماعی بررسی کرده است. به‌طوری که خواهیم دید، آگاهی فتحعلی‌شاه از اوضاع زمان کمتر از پادشاهان پیش و پس از خود نبود، بلکه ادعای آشنایی‌داشتن با مسائل فقهی و ادبی، جوشش و خوش‌نشینی‌اش با اهل شعر و روحانیت، به‌ویژه با فقها و علمای زمان، زمینه‌ساز روندها و نهادهای مذکور در فوق گردید. افزون بر این‌ها، نطفه‌های رشد نقاشی عصر قاجار، موسیقی دستگاهی ایران، و رواج عزاداری مرسوم شیعه از دوره‌ی فتحعلی‌شاه بسته شده‌اند و به زمان ما رسیده‌اند.