خاطرات تاریکی مبهم های کوتاه تاریک تلخ

«خاطرات تاریکی؛ مبهم‌های کوتاه تاریک تلخ» اولین کتابی است که از مارسل بئالو __ این نویسندۀ چیره‌دست که بوف کور صادق هدایت را شاهکار می‌دانست __ به فارسی ترجمه و منتشر می‌شود. بئالو نویسنده‌ای فرانسوی و کمتر شناخته شده است که دوران کودکی و نوجوانی سختی را گذراند و مجبور شد با وجود سن و سال کم، وارد دنیای کار شود. او همزمان با کار، ادبیات می‌خواند و زمانی که برای انجام کار دیگری به پاریس رفت با زنی ازدواج کرد که او را با ادبیات رمانتیک آلمان نیز آشنا ساخت. فعالیت ادبی بئالو و چاپ کتاب‌هایش از سال ۱۹۳۷ آغاز شد و کتاب حاضر محصول همان سال است. از دیگر اثار او می‌توان به «یادداشت‌های روزانۀ یک مرده» و فصل‌نامه »واقعیت پنهان» اشاره کرد که از سال ۱۹۵۵ تا ۱۹۷۱، چهل‌ و دو شماره از این فصلنامه منتشر شد. بئالو داستان‌های «خاطرات تاریکی (سایه)» را در چهار فصل «کودکی‌های بسیار»، «آن‌ها و او»، «تئاتر زیرزمینی» و «خفتۀ ایستاده» نوشته است. این داستان‌ها به ترتیب به دوران کودکی، نوجوانی و جوانی، پختگی و پیری انسان می‌پردازند و ماجراهایی درباره هریک از این مراحل زندگی بازگو می‌کنند. سرگردانی‌های و خواب و خیال‌های کودکی، عشق‌ها و شورهای نوجوانی و جوانی، عشق‌هایی که کشف می‌کنیم‌شان، عشق‌هایی که ما را کشف می‌کنند و بیشتر اوقات هم ما را توی خماری می‌گذارند. دغدغه‌های سن پختگی همچون حفظ آبرو و ظاهر، ظاهری که خیلی زود پرده از آن‌ها برداشته می‌شود و در نهایت، دوران پیری که مانند اتاق انتظاری برای مرگ است؛ با خواب و خیال‌هایی که در ذهن رژه می‌روند و بدنی که رو به نابودی است. بئالو در این کتاب صریح ظاهر می‌شود و دیدگاهش ابدا متقلبانه و پنهان‌کارانه نیست. او تمام تلاشش را می‌کند تا قصه‌ها را در تنها زمانی‌که به نظر می‌رسد درخور این دنیا است تعریف کند: زمان ماضی استمراری. نویسنده در این داستان‌ها هم متأثر از سوررئالیسم است و هم از ادبیات فانتاستیک بهره می‌ببرد. در این داستان‌های بسیار کوتاه، با نثری شاعرانه، توصیف‌های بدیع، تصاویر غریب و فضاسازی گیرا مواجهیم. نویسنده ابتدا با توصیف فضایی روزمره و آشنا شروع می‌کند، ولی به‌ مرور و با زبانی کم‌ و بیش سرد و خونسرد به امری غریب و فضایی عجیب می‌لغزد. تصویر‌هایی که تخیل فرهیختۀ بئالو می‌سازد در ذهن باقی می‌مانند. داستان‌های این مجموعه را «رمان‌های مینیاتوری» خوانده‌اند و خود نویسنده به آن‌ها «خرده‌رمان» گفته است.