ماجرای عجیب بنجامین باتن

نقد و بررسی کتاب مورد عجیب بنجامین باتن

چگونه تصمیم می‌گیرید چه بخوانید؟ من معمولاً یک خواننده حسی  یا خلقیاتی هستم. هر کتابی را که در آن زمان به نظرم مناسب باشد، بر می‌دارم. چندین بار شده که سعی کرده‌ام اسم یک کتاب تصادفی را از شیشه مربا بیرون بیاورم اما هر بار به سراغ کتابی رفته‌ام که در ته دل قصد خواندنش را داشتم. گاهی هم به خودم می‌گویم که می‌خواهم کتاب‌های فصلی را انتخاب کنم؛ یعنی خواندن کتاب‌های مناسب برای برخی از ماه‌های سال. مثلاً خواندن کتاب‌های عاشقانه در ماه افتخار یا کتاب‌های ترسناک در ماه اکتبر. هرچند که همیشه موفق به انجام چنین کاری نمی‌شوم. احتمالا می‌توان گفت که روش من برای انتخاب کتاب‌ها تقریباً شبیه روش ماری کوندو برای بی‌نظمی است. یکی را انتخاب می‌کنم و اگر برایم شادی آورد، همان را ادامه می‌دهم. این یعنی کتاب‌های معروف کمتر اما کیفیت بیشتر. با این حال، این آخر هفته دلیل دیگری برای انتخاب کتاب صوتی هفتگی خود داشتم: اینستاگرام. من یک کیسه دکمه‌های شکلاتی داشتم و بهانه‌ای می‌خواستم تا عکسی از مورد عجیب بنجامین باتن پست کنم. احتمالاً بهترین دلیل ممکن نبود.

مورد عجیب بنجامین باتن یکی از شناخته‌شده‌ترین داستان‌های F. Scott Fitzgerald است و دلیل بسیار خوبی برای این موضوع وجود دارد. گفتن داستان مرد پیری که جوان می‌شود مفهوم جالبی است. نه حداقل به این دلیل که این سؤال را ایجاد می‌کند که «چگونه یک زن یک پیرمرد 70 ساله کاملاً بالغ به دنیا می‌آورد؟» باید برای خانم باتن متأسف باشید که مجبور شد آن زایمان را پشت سر بگذارد. جای تعجب نیست که ما دیگر از او خبری نداریم. فکر می‌کنم اگر او واقعاً زنده باشد، دچار زخم‌های خونی و درد زیادی شده باشد. این داستان کوتاه از این ایده سرچشمه می‌گیرد که پیر شدن بد است، پس منصفانه نیست که در پایان عمر با آن برخورد کنیم. انسان‌ها به جای لذت بردن از دوران بازنشستگی و نادیده گرفتن نیش اجتناب‌ناپذیر مرگ، پیرتر، کندتر و ساکت‌تر می‌شوند. چرا باید کنار گذاشته شویم تا به عنوان یک پیرمرد که روی صندلی نشسته و روزهای افتخار خود را به یاد می‌آورد زندگی کنیم؟ اگر طول عمر ما معکوس شود چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر کاملاً شکل گرفته به دنیا می‌آمدیم و به حالت بی‌گناهی برمی‌گشتیم چه؟ اگر زندگی ما با کمبود آگاهی و نداشتن خاطره به پایان می‌رسید چه؟ F. Scott Fitzgerald تصمیم گرفت که زمان آن رسیده است که این موضوع را بفهمد.

مشکلات زیادی در طول زندگی بنجامین باتن وجود دارد. پدرش نه تنها در پذیرش او به عنوان پسرش مشکل دارد، بلکه باید با تلاش‌های کودکانه با وجود داشتن ذهن مردی بسیار مسن‌تر مبارزه کند. همان‌طور که او بزرگ می‌شود، بدنش جوان‌تر می‌شود و همه‌چیز کمی آسان‌تر می‌شود. او حتی شروع به پیوند پیدا کردن بیشتر با پدرش می‌کند. با وجود چند مانع، بنجامین تمام لحظات تعیین‌کننده سنتی زندگی یک مرد را پشت سر می‌گذارد. او به مدرسه می‌رود، به دانشگاه می‌رود و سپس برای پدرش کار می‌کند. خوشبختانه بنیامین هنوز هم موفق می‌شود یک همسر برای خود پیدا کند. او اتفاقی با تنها زن جوانی که به دنبال مردی بسیار مسن‌تر بود برخورد می‌کند. متأسفانه، وقتی یکی از شما همچنان پیرتر به نظر می‌رسد و دیگری جوان‌تر، حفظ ازدواج کار آسانی نیست.

مورد عجیب بنجامین باتن یکی از آن داستان‌های کوتاه عالی است که مفهومی مبهم را می‌گیرد و آن را بسیار واضح بیان می‌کند. به شدت مشابه دگردیسی کافکا، خواننده را ملزم می‌کند که مقدار معینی از ناباوری را به حالت تعلیق درآورد، اما نتیجه‌ی کار به همان اندازه خوب است. در طول داستان، بنجامین به عنوان چیزی عجیب و غریب در نظر گرفته می‌شود، اما هرگز نگران آن نیست. اگر مایلید این مفهوم را دنبال کنید، این کتاب چیزهای زیادی در مورد انسانیت و واقعیت تلخ و شیرین پیری به شما خواهد گفت. این واقعیت که داستان بنیامین به گونه‌ای واقع‌گرایانه ارائه می‌شود به این معنی است که فیتزجرالد می‌تواند با احساسات عادی مرتبط با مرگ بازی کند. همان‌طور که رمان پیش می‌رود و بنیامین به مرگش نزدیک می‌شود، داستان به طرز عجیبی نشاط‌آور می‌شود. بنجامین به جای اینکه پر از پشیمانی باشد یا احساس ترس کند، نوزادی است که درک بسیار کمی از دنیا دارد.

داستان واقعاً متعادل است و حرف‌های زیادی برای گفتن در مورد جامعه دارد. ما بنجامین را می‌بینیم که توسط افراد زیادی به دلیل غیرعادی بودن طرد شده است. پدر و پسرش معتقدند که او نمی‌تواند یک مرد واقعی باشد و همسرش او را به لجبازی متهم می‌کند؛ و به همین ترتیب، بنجامین طی بزرگ شدن برای برقراری ارتباط با همسالانش مشکل پیدا می‌کند. در کودکی نمی‌تواند از کارهای کودکانه لذت ببرد. او یک بیگانه است و حس می‌کند به جایی تعلق ندارد. در اینجا ترکیبی عالی از طنز و غم وجود دارد. کمدی به این شکل است که بنیامین را اغلب با برادر پدرش یا برادرزاده پسرش اشتباه می‌گیرند. با این حال، اغلب افرادی که باید او را دوست داشته باشند با او بد رفتار می‌کنند و با بزرگ‌تر شدن، از خانواده‌اش دورتر می‌شود. صحنه‌ای وجود دارد که در آن بنیامین 10 ساله در حالی که همه از تولد نوه‌اش استقبال می‌کنند، با اسباب‌بازی، بازی می‌کند.

این کتاب کوتاه است اما چیزهای زیادی برای دوست داشتن مورد عجیب بنجامین باتن وجود دارد. داستان سؤالات زیادی را در مورد سن و هویت ایجاد می‌کند. سن ما چه تأثیری بر دید مردم از ما دارد؟ این موضوع چگونه بر نحوه زندگی ما تأثیر می‌گذارد؟ آیا واقعاً سن ما را از انجام برخی کارها باز می‌دارد و آیا باید این کار را انجام دهیم؟ فیتزجرالد با ورق زدن روایت و معرفی بنیامین به عنوان مردی با سن و سال و تجربه از بدو تولد، اهمیت هر دوی آن‌ها را زیر سؤال می‌برد. اگر آن را نخوانده‌اید یا فقط فیلم را تجربه کرده‌اید، پیشنهاد می‌کنم آن را امتحان کنید.