کتاب مجالس سبعه

“مجالس سبعه بر اساس نسخۀ موزه مولانا” اثری است از “مولانا جلال الدین محمد بلخی” که “سلمان مفید” آن را گردآوری و تصحیح کرده است. بر اساس اسناد پراکنده‌ای که از گفتگوهای مولانا به جا مانده، مجلس‌گویی اغلب با قرائت قرآن، قبل از خطبه آغاز می‌شد. شکل معمول مجالس به این ترتیب بود که نخست با خطبه عربی شروع می‌شد. محور وعظ، مانند خطبه‌های‌ پیشین که در افتتاحیه مجلدات “مولانا جلال الدین محمد بلخی” به چشم می‌خورد، ستایش و سلام بر پیشوایان دین و شکرگزاری خداوند است. به دنبال آن در بعضی از مجلس‌ها، به زبان فارسی نیز مناجاتی مسجع خوانده می‌شد. خطبه با بیان حدیثی آغاز می‌شد که شرح آن محور اصلی مجلس به حساب می‎آمد. مولانا داستان‌هایی پیرامون نقل می‌کرد و پس از تفسیر حدیث، شعر، ضرب‌المثل و حکایاتی پندآمیز ارائه می‎نمود.حکایات در برخی مجالس گسترده و طولانی است، همچون صیصا در مجلس نخست و در برخی دیگر مختصر است؛ در نتیجه “مجالس سبعه” با همدیگر برابر نیستند و اولین مجلس طولانی‌ترین و ششمین مجلس، کوتاه‎ترین آنهاست. مولانا علاوه بر احادیث، به تحلیل فرازهایی از قرآن کریم نیز می‌پرداخت که گسترده‌ترین آنها تفسیر «بسم الله الرحمن الرحیم» در مجلس اول است.کهن‌ترین نسخه‌ی به جا مانده از “مجالس سبعه”، نسخه‌ی شماره‌ی هفتاد و نه است که در موزه مولانا در قونیه نگهداری می‌شود. این نسخه شامل رساله‌هایی از مولانا و یارانش می‌باشد که “مجالس سبعه”، چهارمین رساله از این مجموعه است. تاریخ نگارش این نسخه که در انتهای اثر ذکر شده، به سال 753 هجری قمری برمی‌گردد که به این ترتیب می‎توان گفت 79 سال با وفات “مولانا جلال الدین محمد بلخی” فاصله دارد. کتاب پیش رو بر اساس این نسخه پیاده شده و “سلمان مفید” آن را با رسم‎الخط امروزی، ویرایش نموده است.