کتاب همزیایی

کتاب «همزیایی» اثر ایوان ایلیچ که برای نخستین‌بار در سال ۱۹۷۳ منتشر شد، نقدی بنیادین بر «مدرنیته توان‌مدار» و کاربرد فناوری در جوامع معاصر است. ایلیچ، فیلسوف و جامعه‌شناس اتریشی–آمریکایی، در این اثر پیشنهاد می‌کند که هر «ابزاری» چه مادی مانند ماشین‌آلات صنعتی و چه نهادی مانند نظام‌های آموزشی یا بهداشتی ظرفیتی دوگانه دارد:
اگر به‌گونه‌ای طراحی و سازماندهی شود که افراد را در کنترل و خلاقیت مشارکت دهد، به «همزیستی» می‌انجامد؛
چنانچه ابزار در انحصار قدرت‌های بزرگ صنعتی یا بوروکراسی‌های متمرکز قرار گیرد، به «توان‌مداری» منجر می‌شود و انسان را از فرایند تولید و تصمیم‌گیری حذف می‌کند.