پرسش های زندگی

‌
مفهوم «شرافت انسان»، آن‌گونه که امروزه درک می‌شود، از قرن هجدهم به بعد است که در مقیاسی وسیع پذیرفته می‌شود؛ یعنی از هنگامی‌که امتیازات اشرافیت که تا آن زمان مشروع قلمداد می‌شد، بحرانی انقلابی را شعله‌ور ساخت و به‌ناگزیر راه برای این تقاضا گشوده شد که هر فردی در مقام انسان و شهروند، ارزش آن را دارد که به رسمیت شناخته شود. به این ترتیب، مفهوم سیاسی «حقوق بشر» شکل گرفت که طی دویست سال گذشته، در کلیهٔ قانون‌اساسی‌های دموکراتیک گنجانده شده و اگر نه در عمل، دست‌کم در ساحت نظریه استحکام پیدا کرده است. به رسمیت شناخته شدن این حقوق، متضمن واژگونی تمام‌عیار جوامع سنتی بود، نه‌تنها در آغاز به رسمیت شناخته شدن آن (در آمریکا پس از جنگ استقلال و در اروپا پس از انقلابی که طی آن پادشاهان را گردن زدند)، بلکه حتی امروز، هنگامی‌که کوشش‌هایی در راه دفاع حقیقی از این حقوق صورت می‌گیرد. این حقوق بشر و حقوق اساسی، بیان تفصیلی‌تری از پذیرش مفهوم «شرافت» انسان در دیگران توسط همهٔ انسان‌هاست.

«شرافت انسان» به چه معناست؟ در وهلهٔ اول، به رسمیت شناختن این موضوع که انسان‌ها مصون از تعرض‌اند و دیگران حق ندارند از آن‌ها مانند وسیله‌ای برای رسیدن به مقاصد کلی معین، استفاده یا سوء‌استفاده کنند. به این دلیل است که «حقوق بشر دسته‌جمعی» وجود ندارد، زیرا «انسان دسته‌جمعی» وجود ندارد. هیچ انسانی نمی‌تواند خارج از جامعه زندگی کند؛ اما درعین‌حال نمی‌تواند زندگی خود را به‌طور کامل وقف جامعه کند. از این رو، دومین ویژگی شرافت انسان استقلالی است که هر فرد باید داشته باشد تا برای زندگی خود برنامه‌ریزی کند و معیار خود را برای تعالی مشخص نماید. این استقلال فقط با حقوق دیگران برای داشتن استقلالی مشابه محدود می‌شود. سوم به رسمیت شناختن این مطلب است که جامعه باید با همهٔ افراد براساس رفتارشان و شایستگی‌ها یا ناشایستگی‌های شخصی آن‌ها برخورد کند، نه براساس عواملی تصادفی که هیچ ارتباطی با جوهر آن‌ها به‌عنوان انسان ندارد، مثل نژاد، جنسیت، ملیت، طبقهٔ اجتماعی و نظایر آن‌ها. و سرانجام، وظیفهٔ نشان دادن همبستگی با کسانی است که از بدبختی رنج می‌برند و تقویت مجدانهٔ حس حقیقی نوع‌دوستی. جامعه‌ای که در آن به حقوق بشر احترام گذاشته می‌شود، باید جامعه‌ای باشد که در آن هیچ‌کس کنار گذاشته نشود.