چگونه اوضاع چنین شد

رمان اسماعیل، رمانی فلسفی نوشته ی دانیل کوئین است که برای اولین بار در سال 1922 انتشار یافت. رمان اسماعیل، تفکری اسطوره شناسانه در قلب تمدن مدرن، تأثیرات آن بر اصول اخلاقی و چگونگی ارتباط این تفکر با اوج و افول جوامع در سراسر دنیا را مورد کنکاش و واکاوی قرار می دهد.
راوی بی نام و نشان رمان اسماعیل، نویسنده ای سرخورده است که تبلیغی بدین مضمون، توجه او را بسیار جلب می کند: «معلمی شاگرد می پذیرد. داوطلبان باید صمیمانه علاقه مند به نجات جهان باشند. شخصا حضور یابید.» او به سراغ معلم گفته شده در تبلیغ می رود و با گوریلی خردمند و بادانش به اسم رمان اسماعیل روبه رو شده که از طریق تلپاتی با راوی ارتباط برقرار می کند. بخش اعظمی از کتاب را گفت وگوهای فلسفی گوریل و مرد تشکیل داده که بسیار یادآور سبک و سیاق کتاب جمهوری، نوشته ی افلاطون است. نویسنده ی این اثر از طریق رمان اسماعیل، تفسیری چندجانبه از تاریخ تمدن بشری را به مخاطب ارائه داده و انگاره ها و فلسفه ی بسیاری از مشکلات جهانی را روشن ساخته است.