کتاب سزاوار

کتاب سزاوار: مناظره‌ای دربارۀ ارادۀ آزاد، جبر و مسئولیت اخلاقی گفت‌وگویی است میان دو فیلسوف برجستۀ عصر ما، دنیل دنت و گرِگ کاروسو؛ یکی مدافع سرسخت سازگاری آزادی اراده با جهان جبری و دیگری شکاکی که باور دارد ارادۀ آزاد و مسئولیت اخلاقی، سرابی بیش نیست.

گفت‌وگوی کتاب سزاوار که از مباحثه‌ای در نشریۀ اِیون آغاز شد، در این کتاب به مناظره‌ای عمیق و چندوجهی بدل می‌شود. در خلال آن، پرسش‌هایی بنیادین مطرح می‌شود: ما واقعاً آزادیم؟ اگر نیستیم، مجازات و پاداش چه معنایی دارد؟ و اگر همه‌چیز در زنجیره‌ای از علل خارج از کنترل ما رخ می‌دهد، مسئولیت اخلاقی چه جایگاهی می‌یابد؟

دنت می‌کوشد نشان دهد که آزادی اراده بخشی از طبیعت تکامل‌یافتۀ انسان است؛ توانایی پاسخ‌گویی عقلانی به دلایل و اصلاح رفتار برپایۀ قواعد. کاروسو با اتکا به یافته‌های عصب‌شناسی و فلسفۀ اخلاق، استدلال می‌کند که شانس، همه‌چیز را می‌بلعد و هیچ‌کس را نمی‌توان واقعاً سزاوار سرزنش یا ستایش دانست.

سزاوار صرفاً گفت‌وگویی میان دو فیلسوف نیست، بلکه دعوتی است برای بازاندیشی در بنیان‌های اخلاق، قانون و برداشت ما از خودِ انسان. هر خواننده‌ای که دغدغۀ آزادی، عدالت یا اخلاق داشته باشد، در این مناظرۀ روشنگر چیزی برای اندیشیدن خواهد یافت.